زلزله اخیر را چیزی حدود 20 میلیون نفر احساس کردند که از این تعداد حدود 17.5 میلیون نفر ساکن تهران و البرز هستند. بنابراین حدود یک چهارم از مردم کشور این زلزله را حس کردند به همین دلیل بحث و گفت‌و‌گوی زیادی در مورد آن در جریان است و این امری کاملا طبیعی است.
مطالعاتی که از همان دقایق اول پس از زلزله ملارد تهران، با توجه به داده‌های علمی موجود شروع شد نشان می‌دهد که این زلزله پس لرزه‌هایی را به همراه داشته است که تعداد این پس لرزه‌ها تا ظهر روز پنجشنبه 30 آذر حدود 15 عدد با بزرگای کمتر از 3 ریشتر بوده است. این اتفاق استنباط خاصی ندارد و هیچکس با قطعیت نمی‌تواند بگوید زلزله بزرگی بعد از این زلزله رخ خواهد داد یا نه.
وی افزود: براساس مطالعات بر روی گسل زلزله و داده‌های موجود، این گسل با گسل شمال تهران و گسل اشتهارد مرتبط است. زلزله اخیر می‌تواند باعث افزایش تنش در دو سوی این گسل شده باشد و اگر گسل‌های اطراف آماده حرکتی باشند، این تغییر سطح تنش می‌تواند در آن‌ها حرکتی ایجاد کند.
سوال دیگری که مطرح شد این بود که تا چه زمانی پس از این زلزله احتمال وقوع زلزله بعدی وجود دارد؟
دکتر زارع در پاسخ به این سوال گفت: با توجه به زلزله‌هایی که در گذشته رخ داده است می‌توان گفت در بازه‌ای بین 2 هفته تا 3 ماه این احتمال وجود خواهد داشت. سوالات در این زمینه را در صورتی می‌توان دقیق‌تر جواب داد که بررسی‌ها بیشتری انجام شود و تعداد ایستگاه‌های لرزه نگاری و میکروژئودزی در تهران بیشتر شود تا بتوان خرد لرزه‌ها را بیشتر رصد کرد و تغییرات پوسته زمین بر اثر این خرد لرزه‌ها را با دقت بیشتری مورد سنجش قرار داد.
همچنین مازیار حسینی یکی از اساتید دانشگاه و کارشناس زلزله در پاسخ به شایعه وقوع زلزله بزرگتر در تهران گفت: اگر زلزله اخیر تهران یک پس لرزه بود باید در فاصله زمانی کوتاهی بعد از آن، زلزله اصلی رخ می‌داد همان‌طور که این اتفاق در زلزله کرمانشاه اتفاق افتاد. ولی وقوع لرزه‌های با قدرت کمتر پس از زلزله نشان می‌هد که زلزله 29 آذر در تهران، زلزله اصلی بوده است نه یک پیش لرزه.
وی در ادامه در پاسخ به شایعاتی مطرح شده در این زمینه که عوامل غیرطبیعی در وقوع این لرزش‌ها نقش دادشته است با رد این شایعات، گفت: در وهله اول نکته حائز اهمیت آن است که اگر عوامل غیرطبیعی در وقوع این لرزش نقش داشت نمی‌بایست پس لرزه‌های بعدی رخ می‌داد و از سویی دیگر نیز عوامل غیرطبیعی و یا انفجار که در برخی شایعات به عنوان عامل وقوع این زمین لرزه عنوان شده‌اند در سطح زمین رخ می‌دهند و این در حالی است که زلزله 29 آذر تهران براساس اعلام مراکز لرزه‌نگاری کشورمان و سایر نقاط دنیا در اعماق زمین رخ داده است. از این‌رو می‌توان با قاطعیت بی‌اساس بودن این شایعات را اعلام کرد.
روش مناسب پناه گرفتن در هنگام وقوع زلزله چیست؟
لازم است برای کاهش تلفات حاصل از زمین لرزه نکاتی مورد توجه قرار گیرد. بر خلاف اغلب توصیه‌هایی که این زمینه وجود دارد و گفته می‌شود که افراد در هنگام زلزله باید به زیر میز و یا چارچوب درب‌ها پناه ببرند، تحقیقات اخیر نشان داده شده است که در هنگام ریزش ساختمان و سقف، میزها دچار فشردگی شده و این مکان‌ها محل مناسبی برای پناه بردن در زمان وقوع زلزله نیستند.
با توجه به اینکه اشیائی مانند میزکار و نیمکت توانائی و تحمل وزن یک ساختمان را ندارند، همچنین به دلیل کج شدن چارچوب درب‌ها به طرف داخل و یا خارج، افراد در زیر آن‌ها جان خود را از دست می‌دهند.
مکان هایی که اخیرا توصیه شده است تا درهنگام زلزله به آنجا پناه برده شود بسته به نوع سازه ساختمان‌ها متفاوت است. قرار گرفتن در کنار اجسام بزرگ و مقاومی نظیر یخچال، کاناپه یا مبل، ماشین لباسشویی، میز کار و… که توان تحمل فشار بیشتری را دارند و به هنگام فرو ریختن سقف در کنارشان یک فضای خالی ایجاد می‌شود، تا %90 تلفات جانی را کاهش می‌دهند که این مکان‌ها به عنوان ” مثلث حیات ” نامگذاری شده‌اند.
1- ساختمان‌های اسکلت فلزی یا اسکلت بتنی
هنگام فروریختن ساختمان‌های اسکلت بتنی و اسکلت فلزی، بعد از فرو ریختن سقف یا دیوارها، در کنار اشیاء حجیم و مستحکم مثلث حیات تشکیل می شود که به اندازه کافی بزرگ بوده و افراد با سرعت می‌توانند به آنجا پناه ببرند.
2- ساختمان های آجری فاقد اسکلت و فنداسیون و خشت گلی
اکثر ساختمان های یک طبقه در کشور که طی چند سال گذشته ساخته شدند به صورت آجری یا خشتی هستند که فاقد هرگونه اسکلت و فنداسیون است، این ساختمان ها در اثر زلزله به تلی از آجر و یا خشت تبدیل می شوند که هنگام وقوع زمین لرزه در اینگونه ساختمان‌ها باید به سرعت از داخل ساختمان فرار کرد.
