زمان تخمینی مطالعه:13 دقیقه 

سامانه مدیریت امنیت اطلاعات ISMS  سرنام (Information Security Management System) یک چارچوب مدیریتی است که برای محافظت از اطلاعات سازمانی در برابر تهدیدات امنیتی طراحی شده است. این چارچوب به شرکت‌ها و سازمان‌ها کمک می‌کند تا مراحلی را که برای حفظ امنیت اطلاعات لازم است، تعیین کنند و یک خط‌مشی امنیتی کامل برای سازمان خود برپایه آن ایجاد کنند. در این مقاله با چیستی و چرایی سامانه مدیریت امنیت اطلاعات به عنوان یک راهکار قدرتمند برای کاهش تهدیدات امنیتی آشنا خواهیم شد.

سامانه مدیریت امنیت اطلاعات چیست؟

ISMS شامل مجموعه‌ای از استانداردها، رویه‌ها، فرآیندها و خط‌مشی‌هایی است که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا خطرات امنیتی را شناسایی کنند و راه‌حل‌هایی را برای مقابله با آن‌ها پیاده‌سازی کنند. از جمله اهداف ISMS می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. شناسایی خطرات امنیتی و تهدیداتی که امنیت اطلاعات سازمان را به خطر می‌اندازند.
2. ارزیابی ارزش اطلاعات سازمان و تعیین اولویت‌های امنیتی.
3. طراحی و پیاده‌سازی راه‌حل‌هایی برای حفظ امنیت اطلاعات سازمان.
4. مانیتور کردن و ارزیابی عملکرد سامانه امنیت اطلاعات سازمان.
5. حصول اطمینان از تطابق با قوانین و مقررات امنیتی و سازگاری خط‌مشی‌ها با استانداردهایی مثل ISO/IEC 27001 که نشان می‌دهند سازمان به بهترین شکل از اطلاعات کاربران و مشتریان خود محافظت می‌کند.

به‌طور کلی، سامانه مدیریت امنیت اطلاعات برای حفظ امنیت اطلاعات سازمان و کاهش خطرات امنیتی در سازمان ضروری است. به‌عبارت دیگر، این چارچوب به شرکت‌ها کمک می‌کند تا از اطلاعات خود محافظت کنند و مانع بروز مشکلات امنیتی شوند.

چه شرکت‌هایی باید از این سامانه استفاده کنند؟

تقریبا همه شرکت‌ها به این چارچوب نیاز دارند. به بیان دقیق‌تر، شرکت‌ها بدون توجه به اندازه و نوع فعالیت‌شان، نیاز به استفاده از چارچوب مدیریت امنیت اطلاعات (ISMS) دارند. این چارچوب به شرکت‌ها کمک می‌کند تا از اطلاعات خود محافظت کنند و ریسک‌های امنیتی را کاهش دهند.

به‌طور کلی، شرکت‌هایی که اطلاعات حساس، مانند اطلاعات مالی، اطلاعات شخصی مشتریان، اطلاعات دارویی، اطلاعات پزشکی، اطلاعات مربوط به صنایع حساس و غیره دارند، باید به‌دنبال پیاده‌سازی سامانه مدیریت امنیت اطلاعات در سازمان خود باشند. هر چه اطلاعات شرکت حساس‌تر باشد، نیاز به ایجاد و پیاده‌سازی یک سامانه مدیریت امنیت اطلاعات کامل‌تر و پیچیده‌تر احساس می‌شود.

همچنین، شرکت‌هایی که در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند، به‌طور خاص نیازمند این سامانه هستند. در واقع، این شرکت‌ها باید تلاش کنند تا سامانه امنیت اطلاعات خود را به‌روزرسانی کرده و از فناوری‌‌های روز برای محافظت از اطلاعات خود استفاده کنند.

به‌طور کلی، هر شرکتی که به‌دنبال حفظ امنیت اطلاعات خود و کاهش مخاطرات امنیتی است باید به فکر ایجاد و پیاده‌سازی یک سامانه مدیریت امنیت اطلاعات باشد.

سامانه مدیریت امنیت اطلاعات چه مزایایی برای شرکت‌ها دارد؟

همان‌گونه که اشاره کردیم، محافظت از اطلاعات یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های شرکت‌هایی است که اطلاعات حساسی را میزبانی می‌کنند. با این‌حال، پیاده‌سازی سامانه مدیریت امنیت اطلاعات (ISMS) مزایای قابل توجهی برای شرکت‌ها به‌همراه دارد که از مهم‌ترین آن‌ها به موارد زیر باید اشاره کرد:

حفظ امنیت اطلاعات: با استفاده از این سامانه، شرکت‌ها می‌توانند از اطلاعات خود محافظت کنند و به مقابله با حملات سایبری و دیگر مخاطرات امنیتی بپردازند.

افزایش اعتماد به سازمان: با داشتن یک سامانه مدیریت امنیت اطلاعات رسمی، شرکت‌ها می‌توانند به مشتریان، تامین کنندگان، سهام‌داران، و ذینفعان اطمینان دهند که سازمان از اطلاعات آن‌ها به بهترین شکل مراقبت می‌کند. این اعتماد به سازمان می‌تواند باعث افزایش فروش و جذب مشتریان جدید شود.

کاهش هزینه‌ها: با استفاده از سامانه مدیریت امنیت اطلاعات، شرکت‌ها می‌توانند هزینه‌های خود را کاهش دهند. در واقع، این سامانه می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا مخاطرات امنیتی را شناسایی و مدیریت کنند که نقش موثری در کاهش احتمال وقوع مشکلات امنیتی و در نتیجه کاهش هزینه‌ها خواهد داشت.

رعایت قوانین و مقررات: با استفاده از سامانه مدیریت امنیت اطلاعات، شرکت‌ها می‌توانند از قوانین و مقررات امنیتی پیروی کنند و مانع تخطی کارمندان از قوانین شوند. رویکرد فوق می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا از جریمه، محرومیت از حقوق و امتیازات و سایر عواقب قانونی به دور باشند.

بهبود فرآیندهای کاری: با استفاده از سامانه مدیریت امنیت اطلاعات، شرکت‌ها می‌توانند فرآیندهای کاری خود را بهبود ببخشند. در واقع، این سامانه می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا فرآیندهای کاری را نیز بهبود دهند از هزینه‌های اضافی جلوگیری کنند و به طور کلی کارایی و کارآمدی سازمان را افزایش دهند.

در کل، سامانه مدیریت امنیت اطلاعات (ISMS) می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند از اطلاعات خود محافظت کنند، مخاطرات امنیتی را کاهش دهند، هزینه‌ها را کاهش دهند، فرآیندهای کاری را بهبود ببخشند و اعتماد مشتریان را به‌دست آورند.

چگونه می‌توانم یک سامانه مدیریت امنیت اطلاعات را پیاده کنم؟

اکنون که تا حدودی با مزایا و نقش مؤثر این سامانه در کاهش حمله‌های سایبری آشنا شدیم، وقت آن رسیده تا نحوه پیاده‌سازی آن در سازمان را مورد بررسی قرار دهیم. به‌طور کلی، پیاده‌سازی یک سامانه مدیریت امنیت اطلاعات (ISMS) یک فرایند پیچیده است که نیاز به برنامه‌ریزی و اجرای مراحل مختلف دارد. مراحل کلی برای پیاده‌سازی یک سامانه مدیریت امنیت اطلاعات به شرح زیر است:

تعیین اولویت‌های امنیتی: در این مرحله، شرکت باید اولویت‌های خود در زمینه امنیت اطلاعات را تعیین کند. برای این منظور، می‌توانید از یک فرایند ارزیابی ریسک استفاده کنید تا خطرات امنیتی را شناسایی و اولویت‌بندی کنید.

طراحی خط‌مشی امنیتی: در این مرحله، باید یک خط‌مشی امنیتی برای سازمان طراحی کنید. این خط‌مشی باید شامل استانداردهای امنیتی، رویه‌ها، فرآیندها و نحوه مدیریت امنیت اطلاعات در سازمان باشد.

پیاده‌سازی خط‌مشی امنیتی: در این مرحله، باید خط‌مشی امنیتی را در سازمان پیاده کنید. این مساله شامل تحقق استانداردهای امنیتی، فرآیندهای امنیتی، آموزش و آگاهی‌بخشی و تعیین مسئولیت‌های مربوط به امنیت اطلاعات است.

ارزیابی و مانیتورینگ: بعد از پیاده‌سازی خط‌مشی امنیتی، باید این سامانه را ارزیابی و مانیتور کنید تا مطمئن شوید که به‌درستی عمل می‌کند. این موضوع شامل ارزیابی زمانی، ارزیابی فنی و مانیتورینگ مداوم است.

به‌روزرسانی و پیشگیری: باید سامانه را به‌روزرسانی کنید و از روش‌های پیشگیری برای مقابله با مشکلات امنیتی استفاده کنید. این موضوع اعمال تغییرات در خط‌مشی امنیتی، آموزش و آگاهی‌بخشی و مدیریت رویدادهای امنیتی می‌شود.

در نهایت، برای پیاده‌سازی یک سامانه مدیریت امنیت اطلاعات، می‌توانید از استانداردهای مختلفی مثل استاندارد ISO 27001 استفاده کنید. استفاده از استانداردهای رسمی کمک می‌کند تا سامانه مدیریت امنیت اطلاعات را به بهترین شکل در سازمان خود پیاده‌سازی کنید، اعتبار و قابلیت اطمینان سازمان خود را افزایش دهد.

آیا استفاده از استاندارد ISO 27001 برای پیاده‌سازی سامانه مدیریت امنیت اطلاعات ضروری است؟

استفاده از استاندارد ISO 27001 برای پیاده‌سازی سامانه مدیریت امنیت اطلاعات ضروری نیست، اما بدون شک نقش موثری در پیاده‌سازی هرچه دقیق‌تر ISMS خواهد داشت. ISO 27001 یک استاندارد رسمی برای مدیریت امنیت اطلاعات است که به شرکت‌ها کمک می‌کند تا یک سامانه مدیریت امنیت اطلاعات مؤثر و کامل را پیاده‌سازی کنند. به‌کارگیری استاندارد ISO 27001 مزایای درخشانی برای شرکت‌ها به همراه دارد که از مهم‌ترین آن‌ها به موارد زیر باید اشاره کرد:

استفاده از یک سامانه مدیریت امنیت اطلاعات استاندارد و منطبق با قوانین بین‌المللی.

بهبود اعتماد مشتریان، تامین‌کنندگان و سهام‌داران در مورد تامین امنیت اطلاعات.

شناسایی و مدیریت بهتر ریسک‌های امنیتی در سازمان.

کاهش هزینه‌های مربوط به امنیت اطلاعات و بهبود کارایی و کارآمدی سازمان.

رعایت قوانین و مقررات امنیتی و قابلیت اطمینان بیشتر در مورد رعایت این قوانین.

بهبود فرآیندهای کاری و بهبود روابط با مشتریان و تامین‌کنندگان.

همان‌گونه که اشاره کردیم، به کارگیری استاندارد ISO 27001 برای پیاده‌سازی سامانه مدیریت امنیت اطلاعات ضروری نیست، اما این استاندارد به شرکت‌ها کمک می‌کند تا نواقص و مشکلات سامانه مدیریت امنیت اطلاعات خود بهتر شناسایی کرده و با اعمال تغییرات در آن‌ها عملکرد آن را بهتر کرده و با اطمینان خاطر بیشتری اطلاعات حساس را روی سرورهای درون سازمانی نگه‌داری کنند. در هر صورت، برای پیاده‌سازی یک سامانه مدیریت امنیت اطلاعات، باید به نیازهای و شرایط خاص سازمان توجه شود و مراحل مورد نیاز به ترتیبی که برای سازمان مناسب است پیاده‌سازی شود.

آیا استاندارد ISO 27001 برای شرکت‌های کوچک هم مناسب است؟

بله، استاندارد ISO 27001 برای شرکت‌های کوچک نیز مناسب است. در واقع، استفاده از این استاندارد می‌تواند برای شرکت‌های کوچک بسیار مفید باشد، زیرا این شرکت‌ها ممکن است دارای منابع محدودی برای پیاده‌سازی و مدیریت سامانه امنیت اطلاعات باشند. استفاده از استاندارد ISO 27001 به شرکت‌های کوچک کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنند که سامانه امنیت اطلاعات آن‌ها به درستی پیاده شده است. بهبود اعتماد مشتریان به شرکت‌های کوچک را به همراه دارد. در شناسایی و مدیریت بهتر ریسک‌های امنیتی به شرکت‌های کوچک کمک می‌کند. کاهش هزینه‌های مربوط به امنیت اطلاعات و بهبود کارایی و کارآمدی شرکت را به‌همراه دارد. به شرکت‌ها اطمینان می‌دهد هماهنگ با قوانین و مقررات امنیتی گام برداشته‌اند و در نهایت بهبود فرآیندهای کاری و بهبود روابط با مشتریان و تامین‌کنندگان را به‌همراه دارد.

در واقع، استاندارد ISO 27001 یک استاندارد بین‌المللی است که برای تمامی شرکت‌ها، اعم از شرکت‌های بزرگ یا کوچک، قابل استفاده است. البته، برای پیاده‌سازی این استاندارد باید به نیازهای و شرایط خاص شرکت توجه کرد و مراحل را هماهنگ با اهداف تجاری تنظیم کرد.

چه فناوری‌هایی برای پیاده‌سازی ISMS نیاز داریم؟

برای پیاده‌سازی یک سامانه مدیریت امنیت اطلاعات (ISMS)، می‌توان از فناوری‌های مختلفی استفاده کرد. این فناوری‌ها می‌توانند شامل نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای مختلف باشند که به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا سامانه مدیریت امنیت اطلاعات خود را پیاده کنند و بهبود بخشند. برخی از فناوری‌های مورد استفاده برای پیاده‌سازی ISMS به شرح زیر هستند:

ابزارهای رمزنگاری اطلاعات: از رمزنگاری برای محافظت از اطلاعات حساس در زمان انتقال از طریق شبکه و تجهیزات ذخیره‌سازی باید استفاده کرد تا اطمینان حاصل شود هکرها در این زمان قادر به شنود اطلاعات نخواهند بود.

نرم‌افزار مدیریت امنیت: از نرم‌افزارهای مدیریت امنیت برای مانیتورینگ و مدیریت رویدادهای امنیتی، تشخیص و پاسخ به تهدیدات امنیتی و مدیریت دسترسی‌های کاربران استفاده می‌شود.

پشتیبانی از اطلاعات توسط خدمات ابرمحور: استفاده از ذخیره‌سازی ابری می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا اطلاعات خود را در محیطی امن و قابل دسترسی ذخیره‌سازی کنند. راهکار فوق مزیت بزرگ دیگری نیز به همراه دارد که اطمینان می‌دهد حداقل یک نسخه ایمن اطلاعات در دسترس خواهد بود.

دسترسی کنترل شده: استفاده از سامانه‌های دسترسی کنترل شده می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا دسترسی کاربران به اطلاعات حساس را کنترل کرده و از نفوذ غیرمجاز جلوگیری کنند.

آزمون نفوذ: آزمون نفوذ به شرکت‌ها کمک می‌کند تا سامانه‌های خود را در برابر تهدیدات امنیتی آزمایش کنند و از آسیب‌پذیری‌های موجود آگاه شوند.

مانیتورینگ و رصد: مانیتورینگ و رصد به شرکت‌ها کمک می‌کند تا رویدادهای امنیتی را در سامانه‌های خود تشخیص داده و به آن‌ها پاسخ دهند.

همچنین، برای پیاده‌سازی ISMS می‌توان از فناوری‌های دیگری مانند فایروال، ضدویروس، شبکه‌های امن و فناوری‌های تشخیص تهدیدات امنیتی نیز استفاده کرد. در هر صورت، انتخاب فناوری‌های مناسب برای پیاده‌سازی ISMS باید بر اساس نیازهای خاص شرکت و شرایط آن تعیین شود. برخی از شرکت‌ها علاوه بر موارد یاد شده از فناوری‌های دیگری نیز برای بهبود سامانه مدیریت امنیت اطلاعات خود استفاده می‌کنند که از مهم‌ترین آن‌ها به موارد زیر باید اشاره کرد:

سامانه‌های تشخیص تهدیدات امنیتی: این سامانه‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا تهدیدات امنیتی را شناسایی کرده و به آن‌ها پاسخ دهند.

سیستم‌های مدیریت ریسک: این سامانه‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا ریسک‌های امنیتی را شناسایی و مدیریت کنند.

سامانه‌های مانیتورینگ: این سامانه‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا رویدادهای امنیتی را در سامانه‌های خود مانیتور کنند و به آن‌ها پاسخ دهند.

سامانه‌های دسترسی کنترل شده: این سامانه‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا دسترسی کاربران به اطلاعات حساس را کنترل کرده و از نفوذ غیرمجاز جلوگیری کنند.

بسته‌های امنیتی: بسته‌های امنیتی نه تنها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا از نفوذ ویروس‌ها و سایر نرم‌افزارهای مخرب به شبکه سازمانی جلوگیری کنند، قابلیت‌های کاربردی بیشتری در ارتباط با شناسایی تهدیدات روزصفر، مقابله با باج‌افزارها، فیلترکردن هرزنامه‌ها، قرنطینه کردن فایل‌های مشکوک و غیره ارائه می‌کنند.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، فناوری‌های مختلفی برای پیاده‌سازی ISMS و بهبود امنیت اطلاعات وجود دارد و همان‌گونه که اشاره شد انتخاب فناوری‌های مناسب برای پیاده‌سازی ISMS باید بر اساس نیازهای خاص شرکت و شرایط آن تعیین شود.

آیا استفاده از ISMS می‌تواند به کاهش هزینه‌های امنیت اطلاعات کمک کند؟

پاسخ مثبت است. استفاده از ISMS همراه با استاندارد ISO 27001 نقش موثری در کاهش هزینه‌های امنیت اطلاعات دارد. یکی از مزایای اصلی پیاده‌سازی این سامانه، کاهش ریسک‌های امنیتی و جلوگیری از خسارت‌های احتمالی به شرکت است. با کاهش این خطرات، شرکت‌ها می‌توانند هزینه‌های مربوط به رویدادها و خسارات احتمالی کاهش یابد. استفاده از ISMS می‌تواند به شرکت‌ها در کاهش هزینه‌های امنیت اطلاعات به روش‌های زیر کمک کند:

بهبود کارایی و کارآمدی: پیاده‌سازی ISMS با استفاده از استاندارد ISO 27001 به شرکت‌ها کمک می‌کند تا فرآیندهای کاری خود را بهبود بخشند و فعالیت‌های تجاری را به شکل ساختارمند و دقیقی انجام دهند.

بهبود روابط با مشتریان و تامین‌کنندگان: استفاده از سامانه ISMS به شرکت‌ها کمک می‌کند تا قوانین و مقررات را رعایت کنند. مزیت بزرگی که روش فوق دارد این است که به شرکت اجازه می‌دهد به حوزه‌های بین‌المللی نیز وارد شود.

کاهش هزینه‌های مربوط به ریسک‌های امنیتی: پیاده‌سازی ISMS به شرکت‌ها کمک می‌کند تا ریسک‌های امنیتی مدیریت کنند. همان‌گونه که می‌دانیم امکان مدیریت یا برطرف کردن همه ریسک‌ها در دنیای تجارت وجود ندارد، اما این توانایی را داریم تا ریسک‌ها را مدیریت کنیم و آن‌ها را بر مبنای میزان خطرناک بودن طبقه‌بندی کنیم.

بهبود راندمان و بهره‌وری: پیاده‌سازی ISMS به شرکت‌ها کمک می‌کند تا بهره‌وری و راندمان خود را افزایش دهند و به این ترتیب، هزینه‌های مربوط به تولید و خدمات خود را کاهش دهند.

به‌طور کلی، استفاده از ISMS می‌تواند به شرکت‌ها در کاهش هزینه‌های امنیت اطلاعات کمک کند. این سامانه به شرکت‌ها کمک می‌کند تا فرآیندهای امنیتی خود را بهبود بخشند و به این ترتیب، بخشی از هزینه‌های مربوط به امنیت اطلاعات را کاهش دهند.

بخوانید: امنیت سایبری چیست و چگونه می‌توان آن‌را تامین کرد؟