تست نفوذ

زمان تخمینی مطالعه: 15 دقیقه 

تست نفوذ (Penetration Testing) یا همان تست حفره امنیتی، فرایندی است که به وسیله آن تیم‌های امنیتی، به صورت پیوسته با هدف ارزیابی جنبه‌های مختلف یک سیستم یا شبکه آن را انجام می‌دهند. این فرایند شامل تلاش برای شناسایی حفره‌های امنیتی در سامانه‌ها، ارزیابی میزان امنیت سامانه‌ها در برابر حملات مختلف و تلاش برای نفوذ به سامانه‌ها به منظور بررسی میزان امنیت آن‌ها است.

آیا مرکز داده به تست نفوذ نیاز دارند؟

پاسخ مثبت است. همان‌طور که می‌دانید، دیتاسنترها میزبان اطلاعات حساس و مهمی هستند که برای سازمان‌ها بسیار ارزشمند هستند. اطلاعات موجود در مرکزداده شامل اطلاعات مالی، اطلاعات مشتریان، اطلاعات پرسنلی و غیره هستند. بنابراین، امنیت این اطلاعات بسیار حائز اهمیت است و هرگونه نقص در امنیت می‌تواند باعث آسیب به سازمان شود.

penetration testing یک فرایند مهم برای ارزیابی و افزایش امنیت مرکزداده است. با انجام آن، تیم‌های امنیتی می‌توانند حفره‌های امنیتی در مراکزداده را شناسایی کنند و به مدیران شبکه پیشنهاداتی برای رفع حفره‌ها و بهبود امنیت مراکزداده ارائه دهند. این کار باعث افزایش اطمینان و اعتماد سازمان به امنیت مراکزداده خواهد شد.

به‌علاوه، این امکان را فراهم می کند تا تمرکز بیشتری بر روی امنیت داشته باشند و در صورت لزوم، تنظیمات امنیتی را بهبود بخشند. همچنین، آمادگی لازم در برابر حملات سایبری را بالا برده و موجب می شود تا برنامه‌های بازیابی پس از فاجعه را به‌شکل دقیق‌تری پیاده‌سازی کنند.  به طور کلی، مراکزداده نیاز به تست دارند تا امنیت اطلاعات موجود در آن‌ها تضمین شود و در برابر حملات سایبری مقاومت بالاتری پیدا کنند.

چگونه تست نفوذ را برای دیتاسنتر اجرا کنیم؟

تیم‌های امنیتی با استفاده از روش‌ها، ابزارها و تکنیک‌های مختلف تلاش می‌کنند به شبکه‌ها یا سامانه‌ها وارد شوند، حفره‌های امنیتی را شناسایی کرده و از طریق آن‌ها به سامانه‌ها یا شبکه‌ها نفوذ کنند. این تست به‌صورت مستقل و بدون دخالت کارکنان داخلی سازمان انجام می‌شود تا وضعیت امنیت سامانه‌ها به دقت ارزیابی شود. راهکارهایی که در تست نفوذ به کار می‌روند، بسته به نوع سیستم و محیط متفاوت است، اما به‌طور کلی شامل مراحل زیر می‌شود:

جمع‌آوری اطلاعات: در این مرحله، تیم امنیتی سعی می‌کند با جمع‌آوری اطلاعات در مورد شبکه یا سامانه‌ها به شناسایی و جمع‌آوری اطلاعاتی در ارتباط با حفره‌های امنیتی بپردازد. این اطلاعات ممکن است شامل اسکن پورت‌ها، نوع سیستم عامل، نرم‌افزارهای نصب شده، نقاط ضعف موجود در شبکه و غیره باشد.

تحلیل و ارزیابی: در این مرحله، تیم امنیتی اطلاعات جمع‌آوری شده را تحلیل و سعی می‌کند به شناسایی حفره‌های امنیتی بپردازد. در این مرحله، از ابزارهای مختلفی مانند ابزارهای پویش پورت، ابزارهای شناسایی نقاط ضعف و غیره استفاده می‌شود.

نفوذ به سیستم: در این مرحله، تیم امنیتی با استفاده از تکنیک‌های مختلف، سعی می‌کند به سامانه‌ها یا شبکه نفوذ کند. این مرحله شامل استفاده از ابزارهای خودکار و همچنین حملات دستی می‌شود.

گزارش‌گیری: در این مرحله، تیم امنیتی گزارشی از نتایج را تهیه می‌کند و به مدیران شبکه ارائه می‌دهد. گزارش penetration testing شامل توضیحاتی در مورد حفره‌های امنیتی شناسایی شده، پیشنهاداتی برای رفع حفره‌های امنیتی و بهبود امنیت سامانه‌ها و شبکه است.

 penetration testing به‌صورت پلکانی انجام می‌شود که با استفاده از روش‌ها، ابزارها و تکنیک‌های مختلف، به شناسایی حفره‌های امنیتی در شبکه‌های سازمانی پرداخته و راهکارهایی برای ترمیم آن‌ها پیشنهاد می‌دهد.

تفاوت تست نفوذ دستی و خودکار

تست نفوذ دستی و خودکار تفاوت‌هایی دارند که به عنوان یک کارشناس امنیتی باید در مورد آن‌ها اطلاع داشته باشید. این تفاوت‌ها به شرح زیر هستند:

دستی یا خودکار بودن: تفاوت اصلی بین تست نفوذ دستی و خودکار، نوع انجام آن است. در تست نفوذ دستی، تیم امنیتی بخش عمده‌ای از تلاش‌ها برای نفوذ را خودشان انجام می‌دهند و در حقیقت بر مبنای تجربه و دانشی که دارند فرآیند ارزیابی‌های امنیتی را انجام می‌دهند، در حالی که در تست نفوذ خودکار از ابزارهای هوشمند برای ارزیابی امنیت سامانه‌ها استفاده می‌شوند.

هزینه و زمان: تست نفوذ دستی معمولا هزینه بیشتری نسبت به تست نفوذ خودکار دارد، زیرا نیاز به تیمی از متخصصان امنیتی با تجربه و ماهر دارد. همچنین، زمان انجام تست نفوذ دستی نسبت به تست نفوذ خودکار بیشتر است، زیرا باید جنبه‌های مختلفی مورد ارزیابی قرار گیرد.

دقت و قابلیت شناسایی: تست نفوذ دستی به این دلیل که مبتنی بر مهارت‌ها، دانش و تجربه متخصصان است، کیفیت بالاتری دارد و اجازه می‌دهد حفره‌های امنیتی به بهترین شکل ممکن شناسایی شود. در مقابل، تست نفوذ خودکار، به دلیل استفاده از الگوریتم‌های آماری و هوش مصنوعی در تشخیص حفره‌های امنیتی رایج عملکرد بهتری دارد، اما ممکن است برخی از حفره‌ها را به درستی تشخیص ندهد.

ارزش اطلاعاتی: تست نفوذ دستی معمولا اطلاعات ارزشمند و دقیق‌تری در ارتباط با مشکلات امنیتی ارائه می‌دهد و به تیم‌های امنیتی اجازه می‌دهد خط‌مشی‌ها را به شکل دقیق‌تری پیاده‌سازی کنند. در نقطه مقابل در تست نفوذ خودکار، اطلاعات عمدتا به شکل کلی به‌دست می‌آیند و بیشتر برای شناسایی حفره‌های امنیتی اولیه مفید است.

در مجموع، تست نفوذ دستی و خودکار در ارتباط با نوع انجام، هزینه، زمان، دقت و ارزش اطلاعاتی با یکدیگر متفاوت هستند. با این حال، هر دو نوع تست به تیم‌های امنیتی کمک می‌کنند به شناسایی حفره‌های امنیتی در شبکه‌ها و سامانه‌ها بپردازند.

انواع روش‌های انجام تست نفوذ

هدف اصلی، شناسایی حفره‌های امنیتی در شبکه‌ها و سامانه‌ها با هدف بهبود و ارتقای سطح امنیت است. برای انجام این کار، تیم‌های امنیتی از روش‌های مختلفی برای تست استفاده می‌کنند. برخی از روش‌های رایج در این زمینه به شرح زیر هستند:

تست نفوذ شبکه

(Network Penetration Testing) به‌معنی انجام تست نفوذ بر روی شبکه‌ها و دستگاه‌های متصل به شبکه است. هدف اصلی تست آن، شناسایی حفره‌های امنیتی در شبکه و بهبود امنیت آن است.  تیم امنیتی با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مختلفی که به شبکه دسترسی دارند، به شناسایی حفره‌های امنیتی در شبکه و دستگاه‌های آن می‌پردازند. به طور مثال، تیم امنیتی می‌تواند با استفاده از ابزارهای اسکنر شبکه، پورت‌های باز و سرویس‌هایی که بر روی دستگاه‌های شبکه اجرا می‌شوند را شناسایی کرده و سپس با استفاده از ابزارها، به شناسایی حفره‌های امنیتی در این پورت‌ها و سرویس‌ها می‌پردازند.

تست نفوذ شبکه می‌تواند شامل تست نفوذ در برابر حملات دیده‌نشده، تست نفوذ شبکه بی‌سیم، تست نفوذ در برابر حملات داخلی، تست نفوذ شبکه با استفاده از ابزارهای مختلف، تست نفوذ شبکه با استفاده از تکنیک‌های مختلف و غیره باشد.

تست نفوذ برنامه

(Application Penetration Testing) به معنی انجام تست  بر روی نرم‌افزارها و برنامه‌های کاربردی است. هدف اصلی، شناسایی حفره‌های امنیتی در برنامه‌های کاربردی و بهبود امنیت آن‌ها است.

 تیم امنیتی با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مختلفی که به برنامه دسترسی دارند، به شناسایی حفره‌های امنیتی در برنامه‌ها می‌پردازند. به طور مثال، تیم امنیتی می‌تواند با استفاده از ابزارهای اسکنر برنامه، ورودی‌هایی که به برنامه داده می‌شوند را بررسی کرده و سپس با استفاده از ابزارهای تست نفوذ، به شناسایی حفره‌های امنیتی در برنامه‌های کاربردی پردازد.

این تست می تواند شامل Penetration Testing در برابر حملات XSS و SQL Injection، حملات CSRF و Clickjacking، حملات مبتنی بر فایل، حملات احراز هویت و مجوزها، حملات نفوذ به سیستم عامل و غیره باشد.

در مجموع، تست نفوذ برنامه به‌عنوان یکی از روش‌های موثر در شناسایی حفره‌های امنیتی در برنامه‌های کاربردی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با انجام این روش، تیم امنیتی می‌تواند به شناسایی نقاط ضعف و حفره‌های امنیتی در برنامه‌های کاربردی بپردازد.

تست نفوذ فیزیکی

(Physical Penetration Testing) به معنی انجام تست بر روی سیستم‌ها و فضاهای فیزیکی یک سازمان است. هدف اصلی، شناسایی نقاط ضعف امنیتی در فضای فیزیکی سازمان و مرکزداده است.

تیم امنیتی با استفاده از تکنیک‌های مختلفی سعی می‌کنند به فضای فیزیکی که سرورها و سایر تجهیزات حساس سازمان در آن‌ها مستقر شده‌اند دسترسی پیدا کنند و به شناسایی حفره‌های امنیتی در فضاهای فیزیکی بپردازند. به طور مثال، تیم امنیتی می‌تواند با استفاده از تکنیک‌های فیزیکی مانند لیست کردن ورودی‌های ساختمان، دسترسی به فضاهای محدود و قفل شده، شناسایی شیوه‌های دسترسی به اتاق‌های محرمانه و غیره به شناسایی حفره‌های امنیتی بپردازند.

تست نفوذ فیزیکی می‌تواند شامل تست نفوذ در برابر حملات فیزیکی، حملات اجتماعی، حملات داخلی و تلاش برای ورود به محیطی باشد که مرکز داده در آن قرار دارد.  در مجموع، این تست به عنوان یکی از روش‌های موثر در شناسایی حفره‌های امنیتی در محیط‌هایی که تجهیزات شبکه در آن مناطق قرار دارند شناخته می‌شوند.

تست نفوذ اجتماعی

 (Social Engineering Penetration Testing) به معنی انجام تست نفوذ با استفاده از روش‌های اجتماعی و مهندسی اجتماعی است. هدف اصلی، تلاش برای فریب کاربران برای دسترسی به اطلاعات حساس یا سامانه‌ها آن‌ها است.

 تیم امنیتی با استفاده از روش‌های اجتماعی مانند ارسال ایمیل‌های به ظاهر معتبر، برقراری تماس‌های تلفنی به ظاهر واقعی از طرف مدیران ارشد سعی می‌کند تا کارمندن را فریب دهد تا اطلاعات حساس مثل رمز عبور، نام کاربری یا اطلاعات مالی را در اختیار آن‌ها قرار دهند.

Social Engineering Penetration Testing می‌تواند شامل حملات فیشینگ، حملات اسپمینگ، مهندسی اجتماعی، ارسال ایمیل‌های جعلی و غیره باشد.

در مجموع، این تست به‌عنوان یکی از روش‌های موثر در شناسایی حفره‌های امنیتی در سیستم‌ها و فرایندهای اجرایی سازمان انجام می‌شود که ریشه در مسایل رفتاری کاربران دارد. به بیان دقیق‌تر، هدف شناسایی نقاط ضعف امنیت در یکی از حساس‌ترین بخش‌های یک سازمان یعنی منابع انسانی است.

تست نفوذ با استفاده از روش‌های مختلفی انجام می‌شود که هر کدام از آن‌ها به شناسایی حفره‌های امنیتی در شبکه‌های سازمانی کمک می‌کنند. در انتخاب روش مناسب برای تست نفوذ، باید نوع سیستم و نوع حفره‌های امنیتی انتخاب شوند. برای این کار، تیم امنیتی باید با توجه به نوع سیستم، نیازهای امنیتی و تجربه خود، روش مناسب برای تست را انتخاب کند.

تست نفوذ خارجی چیست؟

تست نفوذ خارجی (External Penetration Testing) به معنی انجام تست نفوذ بر روی سیستم‌ها و شبکه‌ها از سوی شخص یا گروهی از کارشناسان امنیتی است که خارج از سازمان هستند. به بیان دقیق‌تر، در این روش، فرد یا گروهی تلاش می‌کنند با هماهنگی مدیران ارشد سازمان و بدون اطلاع کارمندان یک سازمان به شبکه سازمانی نفوذ کنند. این کار با هدف افزایش سطح امنیت سازمان در برابر تهدیدات امنیتی انجام می‌شود.

در تست نفوذ خارجی، تیمی از متخصصان امنیتی بدون دسترسی به جزییات داخلی سیستم، تلاش می‌کنند از طریق ابزارها و تکنیک‌های مختلف به بالاترین سطح از دسترسی به سامانه‌ها و اطلاعات سازمانی دسترسی پیدا کنند و از طریق حفره‌های امنیتی ترمیم نشده به شبکه‌ها نفوذ کنند. این تکنیک یکی از کارآمدترین روش‌ها برای مقابله با تهدیدات هکری است که شانس نفوذ مجرمان سایبری به زیرساخت‌ها را به حداقل می‌رساند.

تست نفوذ خارجی می‌تواند شامل تست نفوذ شبکه، وب، برنامه و فیزیکی باشد. در این روش، تیم امنیتی باید به دقت با توجه به نوع سیستم و حساسیت اطلاعات، راه‌های دسترسی خارجی به سیستم را شناسایی کند و سپس با استفاده از ابزارهای لازم و تکنیک‌های مناسب، به شناسایی حفره‌های امنیتی در سیستم می‌پردازد. در مجموع، External Penetration Testing به عنوان یکی از روش‌های موثر در شناسایی حفره‌های امنیتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تست نفوذ خارجی در مقابل اسکن نقاط آسیب‌پذیر

تست نفوذ خارجی (External Penetration Testing) به معنی انجام تست نفوذ از سوی افراد یا تیم‌هایی است که خارج از سازمان هستند و به سیستم‌ها و شبکه‌های سازمان مطابق با هماهنگی از قبل انجام شده حمله می‌کنند تا حفره‌های امنیتی را شناسایی کنند. در این روش، تیم امنیتی تمام تلاش خود را به کار می‌برد تا بتواند به بالاترین سطح از اطلاعات دست پیدا کند.

اسکن نقاط آسیب‌پذیر (Vulnerability Scanning) به معنی اسکن شبکه و سیستم‌های سازمان با استفاده از ابزارهای خاصی برای شناسایی حفره‌های امنیتی و آسیب‌پذیری‌های موجود است. این روش به عنوان یک روش اولیه برای شناسایی حفره‌های امنیتی در شبکه و سیستم‌های سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تست نفوذ خارجی و اسکن نقاط آسیب‌پذیر در رویکرد و هدف متفاوت از یکدیگر هستند. در تست نفوذ خارجی، تیم امنیتی به صورت فعال و به‌شکل یک هکر واقعی، به‌دنبال شناسایی حفره‌های امنیتی در سیستم‌ها و شبکه‌های سازمان می‌گردد، اما در اسکن نقاط آسیب‌پذیر، هدف اصلی بررسی شبکه و سیستم‌های سازمان به‌منظور شناسایی آسیب‌پذیری‌های موجود در آن‌ها است.

بنابراین، در External Penetration Testing، تیم امنیتی به شکل یک هکر واقعی عمل کرده و سعی در انجام حملاتی به سیستم‌ها و شبکه‌های سازمان دارد و از این رو هدف اصلی آن شناسایی حفره‌های امنیتی و بهبود امنیت سیستم‌ها و شبکه‌های سازمان است. اما در اسکن نقاط آسیب‌پذیر، تیم امنیتی با استفاده از ابزارهای خاص، از جمله اسکنرهای پورت و آسیب‌پذیری، سعی در شناسایی آسیب‌پذیری‌های موجود در سیستم‌ها و شبکه‌های سازمان دارد. به طور کلی، هر دو روش تست نفوذ خارجی و اسکن نقاط آسیب‌پذیر، در فرآیند بهبود امنیت سیستم‌ها و شبکه‌های سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرند و به‌عنوان دو روش متمم در ارتقای امنیت سیستم‌ها و شبکه‌های سازمان نقش دارند.

هر چند وقت یکبار باید تست نفوذ انجام شود؟

penetration-testing باید به شکل دوره‌ای انجام شود، اما نباید در بازه‌های زمانی مشخص انجام شود و همچنین بهتر است بر مبنای شرایط خاص هر سازمان انجام شود. بازه زمانی آن باید بر مبنای عواملی مانند اندازه و پیچیدگی سازمان، نوع اطلاعاتی که در دسترس سازمان است، ارزش اطلاعات، تهدیدات احتمالی و مقررات محلی تعیین شود. به‌عنوان مثال، برای یک سازمان کوچک با منابع محدود، تست یک بار در سال ممکن است کافی باشد، اما برای یک سازمان بزرگ با اطلاعات حساس، باید به صورت دوره‌ای و گاهی اوقات حتی به صورت روزانه انجام شود.

اگر تشخیص داده شود که به دلیل تغییرات در شبکه یا سیستم‌های سازمان، تهدیدات امنیتی جدیدی وجود دارد، باید به شکل فوری انجام شود. همچنین، اگر شناسایی شود که سیستم‌ها و شبکه‌های سازمان در معرض حملات امنیتی قرار گرفته‌اند، باید بلافاصله انجام شود. در مجموع، penetration-testing باید به صورت منظم و دوره‌ای انجام شود و باید بر اساس شرایط خاص هر سازمان تعیین شود.

مزایای تست نفوذ برای سازمان‌ها چیست؟

 یک فرایند مهم در حفظ امنیت سازمان‌ها است. از مزایای مهم این ارزیابی به موارد زیر باید اشاره کرد:

شناسایی ضعف‌های سیستمی: به سازمان‌ها کمک می‌کند تا ضعف‌های موجود در سیستم‌های خود را شناسایی کنند. با شناسایی این ضعف‌ها، سازمان‌ها می‌توانند اقدامات لازم برای برطرف کردن آن‌ها را انجام دهند و مانع بروز حملات امنیتی شوند.

افزایش اطمینان در سیستم‌های امنیتی: ضریب امنیت سامانه‌ها و شبکه‌های سازمانی را بهبود می‌بخشد. با انجام تست نفوذ، سازمان‌ها می‌توانند از صحت و کارایی سیستم‌های خود اطمینان حاصل کنند.

کاهش هزینه‌های امنیتی: به سازمان‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های امنیتی را کاهش دهند. با شناسایی ضعف‌های موجود در سیستم‌ها، سازمان‌ها می‌توانند اقدامات لازم را برای برطرف کردن آن‌ها انجام دهند. به این شکل سازمان‌ها به دلیل سهل‌انگاری در تامین امنیت اطلاعات با جریمه‌های سنگین روبه‌رو نخواهند شد.

رعایت قوانین و مقررات امنیتی: به سازمان‌ها کمک می‌کند قوانین و مقررات امنیتی مربوط به حفاظت از اطلاعات محرمانه را رعایت کنند.

نتیجه گیری 

درpenetration-testing، تیم امنیتی می‌تواند از روش‌های مختلفی برای نفوذ به سامانه‌ها استفاده کنند، مانند استفاده از نرم‌افزارهای خودکار penetration-testing، آزمایش حملات دستی، استفاده از ابزارهای شناسایی حفره‌های امنیتی و آزمایش انواع حملات شناخته شده. هدف اصلی آن، شناسایی حفره‌های امنیتی در سامانه‌ها است. با شناسایی حفره‌های امنیتی، تیم امنیتی می‌تواند به مدیران سیستم پیشنهاداتی برای رفع حفره‌های امنیتی ارائه کند و میزان امنیت سامانه‌ها را افزایش دهد. همچنین، به مدیران سیستم امکان می‌دهد تا میزان آمادگی سیستم خود در برابر حملات را ارزیابی کنند و در صورت لزوم، تنظیمات امنیتی را بهبود بخشند.

بخوانید: چه پروتکل هایی در مرکز داده و شبکه های کامپیوتری استفاده می‌شود؟