مهندس شبکه
زمان تخمینی مطالعه: 22 دقیقه
شبکه کامپیوتری به مجموعه‌ای از دستگاه‌های کامپیوتری متصل به یکدیگر اشاره دارد که شامل کامپیوترها، سرورها، روترها، سوییچ‌ها، فایروال‌ها، مودم‌ها و دستگاه‌های دیگر هستند. هدف اصلی شبکه‌های کامپیوتری، انتقال و اشتراک‌گذاری منابع، اطلاعات و سرویس‌ها بین دستگاه‌های مختلف است. با استفاده از شبکه کامپیوتری، امکان ارسال و دریافت اطلاعات، اشتراک فایل‌ها، ارسال پیام و اجرای برنامه‌ها در دستگاه‌های مختلف فراهم می‌شود.
شبکه‌های کامپیوتری می‌توانند به صورت محلی LAN سرنام (Local Area Network) باشند که دستگاه‌ها در یک محدوده فیزیکی مشخص، مانند یک ساختمان یا یک شرکت، به یکدیگر متصل هستند. همچنین، شبکه‌های کامپیوتری می‌توانند به صورت گسترده WAN سرنام (Wide Area Network ) باشند که دستگاه‌ها در مناطق جغرافیایی گسترده‌تر، مانند شهرها و کشورها را به یکدیگر متصل می‌کنند.
به طور کلی ما از شبکه‌های کامپیوتری برای انتقال اطلاعات و ارتباطات در سطح جهانی نیز استفاده می‌کنیم. شبکه‌های محلی و گسترده در سراسر جهان به یکدیگر متصل می‌شوند تا مفهوم بزرگ‌تری به نام اینترنت را به وجود آورند که در حقیقت مجموعه‌ای از شبکه‌های کامپیوتری متصل به یکدیگر است که هر ثانیه حجم زیادی از اطلاعات را مبادله می‌کنند.
شبکه‌های کامپیوتری براساس استانداردها و پروتکل‌های مختلفی مانند TCP/IP سرنام (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) عمل می‌کنند که قواعد و روش‌های مشخصی را برای ارتباط و تبادل اطلاعات بین دستگاه‌ها تعیین می‌کنند. با این‌حال، برای آن‌که بتوانیم یک شبکه کامپیوتری کارآمد را پیاده‌سازی کنیم به متخصصانی نیز داریم که در این زمینه به ما کمک کنند. یکی از این متخصصان، مهندسان شبکه هستند که نقش مهمی در سازمان‌های کوچک و بزرگ دارند.
مهندس شبکه کیست؟
مهندس شبکه فردی است که مسئولیت طراحی، پیاده‌سازی، نصب و پشتیبانی از شبکه‌های کامپیوتری را برعهده دارد. این فرد با استفاده از دانش و تخصص خود، شبکه‌های کامپیوتری را برای برقراری ارتباط میان دستگاه‌ها پیاده‌سازی می‌کند و به کلاینت‌ها اجازه می‌دهد تا منابع موردنیاز خود دسترسی داشته باشند. مهندسان شبکه نیازمند دانش و مهارت‌های گسترده‌ای در زمینه شبکه‌های کامپیوتری، پروتکل‌های شبکه، سخت‌افزار و نرم‌افزار شبکه هستند تا بتوانند وظایف محوله را به درستی انجام دهند.
وظایف مهندسان شبکه شامل طراحی و نصب شبکه‌های کامپیوتری، تنظیمات شبکه، مدیریت و پشتیبانی از شبکه، رفع اشکالات و مشکلات شبکه، امنیت شبکه و مدیریت ترافیک شبکه است. آن‌ها باید با پروتکل‌های مختلفی مانند TCP/IP، Ethernet، DNS و DHCP آشنا باشند و مهارت و تجربه لازم در زمینه کار با تجهیزات شبکه مانند روترها، سوییچ‌ها، فایروال‌ها و سرورها را داشته باشند. علاوه بر این، مهندسان شبکه، نقش مهمی در برنامه‌ریزی، پیاده‌سازی و مدیریت امنیت شبکه دارند. آن‌ها باید با مفاهیم امنیت شبکه مانند رمزنگاری، دیوار آتش و شناسایی تهدیدات آشنا باشند و بتوانند اقدامات لازم برای حفاظت از شبکه‌ها و اطلاعات را انجام دهند. در کل، مهندس شبکه یک فرد متخصص است که نقش مهمی در طراحی، پیاده‌سازی و مدیریت شبکه‌های کامپیوتری و ارتباطات دارد.
معمار شبکه کیست؟
معمار شبکه یک حرفه‌ای در حوزه فناوری اطلاعات است که مسئولیت طراحی، توسعه و پیاده‌سازی شبکه‌های کامپیوتری را بر عهده دارد. این شخص مسئول تعیین نیازها، طراحی نقشه‌ها، انتخاب تجهیزات و فناوری‌های مناسب، پیکربندی و نظارت بر پیاده‌سازی شبکه است. معمار شبکه با توجه به نیازها و الزامات سازمان یا شرکت، طرح‌ها و راهکارهای شبکه را ایجاد می‌کند. او باید با تکنولوژی‌ها، استانداردها، پروتکل‌ها و مفاهیم مرتبط با شبکه‌های کامپیوتری آشنا باشد و بتواند بهترین راهکارهایی را برای رفع نیازها و توانمندی‌های شبکه ارائه دهد. وظایف و مهارت‌های یک معمار شبکه به شرح زیر هستند:
- تحلیل و تعیین نیازها: درک نیازها و الزامات سازمان و تعیین اهداف شبکه و سرویس‌های مورد نیاز.
- طراحی شبکه: طراحی نقشه شبکه، معماری شبکه و توپولوژی مناسب بر اساس نیازها و الزامات.
- انتخاب تجهیزات و فناوری‌ها: انتخاب تجهیزات شبکه، سوییچ‌ها، روترها، فایروال‌ها و سایر دستگاه‌ها و انتخاب فناوری‌های مناسب.
- پیاده‌سازی و پیکربندی: نصب، پیکربندی و راه‌اندازی تجهیزات و فناوری‌ها بر اساس طرح شبکه.
- تست و ارزیابی: انجام تست‌ها و ارزیابی عملکرد و امنیت شبکه برای اطمینان از عملکرد صحیح.
- مانیتورینگ و نظارت: نظارت بر عملکرد و عیب‌یابی شبکه، رصد ترافیک و ارتباطات شبکه و اعمال تغییرات و بهبودهای لازم.
معمار شبکه باید با توجه به تکنولوژی‌های روزمره و فناوری‌های جدید در حوزه شبکه‌های کامپیوتری، دانش خود را به‌روز نگه دارد و درک عمیقی از امنیت شبکه و مسایل مرتبط با حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات داشته باشد.
مهندس شبکه و معمار شبکه چه تفاوت هایی دارند؟
مهندس شبکه و معمار شبکه دو نقش متفاوت در زمینه شبکه‌های کامپیوتری دارند که متاسفانه برخی از افراد این تخصص را یکسان می‌دانند. از تفاوت‌های مهم این دو عنوان شغلی به موارد زیر باید اشاره کرد:
محدوده کار
مهندس شبکه معمولا مسئولیت‌های عملیاتی و فنی را در مورد طراحی، پیاده‌سازی و مدیریت شبکه‌ها بر عهده دارد. او به طور مستقیم با جزییات فنی و عملیاتی شبکه‌ها سر و کار دارد. اما معمار شبکه مسئول بررسی و تعیین نیازمندی‌های سازمان در زمینه شبکه‌ها و طراحی ساختار کلی شبکه است. مهندس شبکه در حوزه فناوری اطلاعات وارد می‌شود و می‌تواند در چندین زمینه فعالیت کند. به طور محدوده کار مهندس شبکه به طور کلی شامل موارد زیر است:
طراحی و پیاده‌سازی شبکه: مهندس شبکه می‌تواند مسئولیت طراحی و پیاده‌سازی شبکه‌های کامپیوتری را بر عهده بگیرد که شامل طراحی نقشه شبکه، انتخاب تجهیزات، توپولوژی شبکه و پیکربندی تجهیزات است.
راه‌اندازی و پیکربندی شبکه: مهندس شبکه مسئولیت نصب، پیکربندی و راه‌اندازی تجهیزات شبکه را بر عهده می‌گیرد که شامل سوییچ‌ها، روترها، فایروال‌ها، سرورها و سایر دستگاه‌های شبکه است.
نظارت و مدیریت شبکه: مهندس شبکه می‌تواند مسئولیت نظارت و مدیریت شبکه را به عهده بگیرد که شامل رصد و نظارت بر عملکرد شبکه، اعمال تغییرات، رفع اشکال‌زدایی و بهبود عملکرد شبکه است.
امنیت شبکه: مهندس شبکه مسئولیت امنیت شبکه را نیز بر عهده می‌گیرد که شامل پیاده‌سازی راهکارهای امنیتی، تشخیص تهدیدات امنیتی، مدیریت دسترسی، رمزنگاری ارتباطات و محافظت از حریم خصوصی است.
ارتباطات و ارتباط با مشتریان: مهندس شبکه ممکن است بخشی از وظایف خود را به ارتباط با مشتریان اختصاص دهد که شامل تحلیل نیازهای مشتریان، مشاوره در زمینه راهکارهای شبکه و ارائه پشتیبانی فنی است. مهندس شبکه با توجه به تخصص و سطح تجربه خود می‌تواند در یکی از این زمینه‌ها تخصصی شود یا در تمامی آن‌ها فعالیت کند. همچنین، با توجه به رشته و تخصص‌های مختلف در حوزه شبکه، مهندسان شبکه می‌توانند در بخش‌های خاصی مانند شبکه‌های بی‌سیم، شبکه‌های ابری، اینترنت اشیا و شبکه‌های مخابراتی نیز فعالیت کنند.
زمان اختصاص داده شده به کارها
مهندس شبکه عموما مسئولیت‌های عملیاتی روزانه را بر عهده دارد و باید به مسایلی مثل به‌روزرسانی‌ها، رفع اشکالات و مدیریت عملکرد شبکه بپردازد، اما معمار شبکه بیشتر تمرکز خود را بر برنامه‌ریزی، طراحی و استراتژی‌های بلندمدت شبکه می‌گذارد و کمتر درگیر جزییات عملیاتی روزمره شبکه است.
عمق دانش
مهندس شبکه باید دانش فنی و تخصصی در زمینه فناوری‌ها، پروتکل‌ها و تجهیزات شبکه داشته باشد. او باید توانایی پیاده‌سازی، پیکربندی و مدیریت این تکنولوژی‌ها را داشته باشد. اما معمار شبکه باید دانش گسترده‌تری در زمینه معماری شبکه، استراتژی‌های شبکه و ارتباط آن با سایر اجزای سازمان داشته باشد.
برنامه‌ریزی و استراتژی
مهندس شبکه عموما برنامه‌ریزی روزانه و بهبود عملکرد شبکه را در نظر می‌گیرد. اما معمار شبکه باید برنامه‌ریزی و استراتژی‌های بلندمدت را در نظر می‌گیرد که شامل انتخاب تکنولوژی‌ها، بهینه‌سازی ساختار شبکه و برآورده کردن نیازهای سازمان است.
تحلیل و طراحی
مهندس شبکه باید تحلیل نیازها، طراحی شبکه و پیاده‌سازی آن را انجام دهد. اما معمار شبکه باید نیازهارا تحلیل کرده و سپس معماری کلی شبکه را طراحی کند. او باید از نقاط ضعف و قوت فناوری‌ها آگاهی داشته باشد و سعی کند یک ساختار شبکه انعطاف‌پذیر و قابل اطمینان را به صورت مستقبلی برای سازمان تعریف و طراحی کند.
به طور خلاصه، مهندس شبکه مسئولیت‌های عملیاتی و فنی روزانه شبکه را بر عهده دارد، در حالی که معمار شبکه برنامه‌ریزی، طراحی و استراتژی‌های بلندمدت شبکه را مدیریت می‌کند. هر دو نقش اهمیت بالایی در توسعه و مدیریت شبکه‌های کامپیوتری دارند و باید با همکاری و هماهنگی، بهبود و بهینه‌سازی شبکه‌ها را تضمین کنند.
مهندس شبکه چه وظایفی دارد؟
مهندس شبکه وظایف متنوعی در زمینه طراحی، پیاده‌سازی و مدیریت شبکه‌های کامپیوتری دارد. برخی از وظایف مهندس شبکه به شرح زیر هستند:
طراحی شبکه
مهندس شبکه باید شبکه‌های کامپیوتری را بر اساس نیازها و الزامات سازمان یا سازمان‌ها طراحی کند که همان‌گونه که اشاره شد شامل تعیین نیازمندی‌های شبکه، انتخاب توپولوژی شبکه، تعیین نوع تجهیزات شبکه و پروتکل‌های استفاده شده می‌شود. طراحی شبکه به فرآیند طراحی و ایجاد یک ساختار شبکه کامپیوتری کامل و هماهنگ برای ارتباط دستگاه‌ها و منابع اطلاعاتی در یک سازمان یا سیستم مشخص اشاره دارد. در این فرآیند، معمار شبکه با توجه به نیازها و الزامات سازمان، ابتکارات فنی و تکنولوژی‌های موجود، توپولوژی شبکه، پروتکل‌های ارتباطی و تجهیزات مورد نیاز را تعیین می‌کند. در دادمه تجهیزات شبکه مانند سوئیچ‌ها، روترها، فایروال‌ها و سرورها، تعیین مسیریابی، امنیت شبکه و مدیریت ترافیک را انجام می‌دهد تا مهندس شبکه بتواند کار خود را به درستی انجام دهد. هدف اصلی طراحی شبکه، فراهم کردن یک زیرساخت قابل اعتماد، قابل مقیاس و با عملکرد بالا برای ارتباط بین دستگاه‌ها و منابع مختلف است.
نصب و پیاده‌سازی شبکه
مهندس شبکه مسئول نصب و پیاده‌سازی تجهیزات شبکه می‌باشد که این شامل نصب و پیکربندی روترها، سوییچ‌ها، فایروال‌ها و سرورها و همچنین تنظیمات شبکه مانند IP addressing، VLANها و routing است. نصب و پیاده‌سازی شبکه شامل مجموعه فعالیت‌هایی است که برای راه‌اندازی و بهره‌برداری از یک شبکه کامپیوتری لازم است. در این فرآیند، مهندسان شبکه تجهیزات شبکه مانند سوییچ‌ها، روترها، فایروال‌ها و دستگاه‌های دیگر را نصب و پیکربندی می‌کنند. آن‌ها پارامترهای مربوطه را تنظیم می‌کنند، ارتباطات فیزیکی را برقرار می‌کنند و تنظیمات شبکه را برای ارتباط درست و بهینه بین دستگاه‌ها انجام می‌دهند. همچنین، در این مرحله، سرویس‌ها و برنامه‌های مورد نیاز بر روی سرورهای شبکه نصب و پیکربندی می‌شوند. به طور کلی، نصب و پیاده‌سازی شبکه به معنای پیاده‌سازی یک زیرساخت شبکه عملی و قابل اعتماد است که بتواند نیازهای ارتباطی سازمان را به خوبی برطرف کند و به طور موثر و امن ارتباطات دستگاه‌ها و کاربران را فراهم آورد.
مدیریت شبکه
مهندس شبکه مسئولیت مدیریت روزانه شبکه‌ها را بر عهده دارد که شامل نظارت بر عملکرد شبکه، مدیریت ترافیک شبکه، اجرای تغییرات و به‌روزرسانی‌های لازم برای بهبود عملکرد و امنیت شبکه است. مدیریت شبکه در بستر فناوری اطلاعات، فعالیت‌هایی را شامل می‌شود که برای نظارت، پیکربندی، بهبود و بهره‌برداری بهینه از یک شبکه کامپیوتری انجام می‌شود. در این فرآیند، مهندسان شبکه مسئولیت نظارت بر عملکرد شبکه را بر عهده دارند. آن‌ها با استفاده از ابزارها و راهکارهای مدیریت شبکه، مانیتورینگ ترافیک شبکه، پایش اتصالات، تشخیص و رفع اشکال‌زدایی مشکلات شبکه را انجام می‌دهند. همچنین، مهندسان شبکه وظیفه پیکربندی و مدیریت تجهیزات شبکه را بر عهده دارند، از جمله ایجاد و تنظیم کاربران و دسترسی‌ها، مدیریت تنظیمات امنیتی، به‌روزرسانی نرم‌افزارها و پشتیبان‌گیری از اطلاعات. همچنین، مهندسان شبکه مسئولیت طراحی و پیاده‌سازی سیاست‌ها و استانداردهای امنیتی در شبکه را به عهده دارند و به منظور بهبود کارایی و عملکرد شبکه، بهینه‌سازی مصرف منابع و پشتیبانی از نیازهای کاربران اقدامات لازم را انجام می‌دهند. به طور خلاصه، مدیریت شبکه به این معنا است که یک شبکه پایدار، امن و با عملکرد بهینه در اختیار داشته باشیم که بتواند نیازهای سازمان را به خوبی تامین کند و فرآیند شناسایی مشکلات آن در مدت زمان کوتاهی انجام شود.
رفع اشکالات
مهندس شبکه باید قادر باشد به تشخیص و رفع اشکالات و مشکلات شبکه پرداخته و سرویس‌دهی مستمر و بدون نقص را تضمین کند. این فرآیند شامل تحلیل و رفع اشکالات در شبکه‌ها، مانیتورینگ و استفاده از ابزارهای مدیریت شبکه می‌شود. رفع اشکالات توسط مهندس شبکه یکی از وظایف اساسی و حیاتی آن است. وقتی که در یک شبکه کامپیوتری مشکلی رخ دهد، مهندس شبکه باید با استفاده از مهارت‌ها و دانش فنی خود سریعا به تشخیص و رفع آن بپردازد. ابتدا، مهندس شبکه با تحلیل و بررسی مشکل و علت آن، سعی می‌کند به تعیین دقیق مشکل بپردازد. از ابزارهای مدیریت شبکه استفاده می‌کند تا ترافیک شبکه، وضعیت تجهیزات و اتصالات را بررسی کند و اطلاعات لازم را جمع‌آوری کند. سپس، با توجه به دانش فنی خود به رفع مشکل می‌پردازد. این فرآیند ممکن است شامل تغییر تنظیمات روترها و سوییچ‌ها، بازنگری پیکربندی شبکه، بررسی اتصالات فیزیکی، به‌روزرسانی نرم‌افزارها و دیگر اقدامات فنی باشد. همچنین، مهندس شبکه باید توانایی ارائه پشتیبانی فنی و راهنمایی به کاربران شبکه را داشته باشد تا آن‌ها را در رفع مشکلات کمک کند.
امنیت شبکه
مهندس شبکه باید اقدامات لازم برای حفاظت از شبکه در برابر تهدیدات امنیتی مانند نفوذ، حملات DoS و DDoS، نفوذ به داده‌ها و رمزنگاری اطلاعات را انجام دهد که شامل پیکربندی و مدیریت فایروال‌ها، نصب و پیکربندی سیستم‌های تشخیص تهدیدات، اجرای سیاست‌های امنیتی و آموزش کاربران در زمینه امنیت شبکه است. امنیت شبکه یکی از جنبه‌های بسیار حایز اهمیت در طراحی، نصب و مدیریت یک شبکه کامپیوتری است. هدف اصلی امنیت شبکه، حفاظت از منابع، دستگاه‌ها و اطلاعات موجود در شبکه در برابر تهدیدات مختلف امنیتی مانند حملات نفوذ، نفوذ به داده‌ها، سرقت اطلاعات، تخریب سرویس‌ها و سایر حملات امنیتی است.
برای افزایش امنیت شبکه، مجموعه‌ای از اقدامات و سیاست‌ها باید در نظر گرفته شود که شامل استفاده از روش‌های شناسایی و احراز هویت کاربران، رمزنگاری ارتباطات، پیاده‌سازی جداره‌های آتش، مانیتورینگ و آگاهی از رخدادهای امنیتی، مدیریت دسترسی و سطوح مجوزها، نصب و به روزرسانی نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای امنیتی، ایجاد پشتیبانی و بازیابی داده‌ها، آموزش و آگاهی کاربران درباره مسایل امنیتی و مراقبت از اطلاعات محرمانه است.
علاوه بر این، مهندسان شبکه باید مشکلات امنیتی را به طور مداوم بررسی کرده، آسیب‌پذیری‌های شبکه را شناسایی و رفع کنند و سیاست‌ها و روش‌های امنیتی را به روز نگه دارند. آن‌ها باید با آخرین تهدیدات امنیتی آشنا باشند و از ابزارها و تکنیک‌های امنیتی استفاده کنند تا شبکه را در برابر حملات مختلف محافظت کنند. به طور خلاصه، امنیت شبکه باید به عنوان یک اولویت مهم مدیریت شبکه در نظر گرفته شود و با ایجاد سیاست‌ها، استفاده از فناوری‌های امنیتی و آموزش کاربران، تهدیدات امنیتی را کاهش داد و امنیت شبکه را به حداکثر برساند.
برنامه‌ریزی و ارتقای شبکه
مهندس شبکه باید برنامه‌ریزی‌های لازم برای ارتقاء و بهبود شبکه‌ها را انجام دهد که شامل ارزیابی نیازمندی‌های جدید، انتخاب و پیاده‌سازی تکنولوژی‌ها و راهکارهای جدید، بهبود عملکرد و بهره‌وری شبکه‌ها و ارتقای امنیت آن‌ها است. برنامه‌ریزی و ارتقای شبکه به فرآیندها و اقداماتی که به منظور بهبود و بهره‌برداری بهینه از شبکه کامپیوتری انجام می‌شوند، اشاره دارد. در این فرآیند، مهندسان شبکه بر اساس نیازها و اهداف سازمان به تحلیل و بررسی وضعیت فعلی شبکه می‌پردازند و برنامه‌ریزی برای بهینه‌سازی و ارتقای آن انجام می‌دهند. ابتدا، با تحلیل و بررسی عملکرد شبکه و شناخت نقاط ضعف و مسایل موجود، نیازها و اولویت‌های ارتقای شبکه تعیین می‌شوند. سپس، برنامه‌ریزی استراتژیک برای ارتقای شبکه شامل اقدامات مختلف مانند اضافه کردن تجهیزات جدید، بهبود زیرساخت‌های شبکه، به روزرسانی نرم‌افزارها و سخت‌افزارها، ارتقای امنیت شبکه و تعیین سیاست‌های مدیریتی امنیتی انجام می‌شود.
همچنین، در ارتقای شبکه نیاز به برنامه‌ریزی منابع مالی و زمانی مورد نیاز است. تخصیص منابع مالی برای تهیه تجهیزات جدید، انجام آزمایش‌های پیشرفته، آموزش کارکنان و ایجاد زمان‌بندی مناسب برای انجام اقدامات ارتقای شبکه از جمله وظایف مدیران شبکه است. بعد از برنامه‌ریزی، مدیران شبکه به اجرای اقدامات ارتقا می‌پردازند که شامل نصب و پیکربندی تجهیزات جدید، به‌روزرسانی نرم‌افزارها و سخت‌افزارها، تنظیمات امنیتی، ارتقای زیرساخت‌های شبکه و مشاهده و نظارت بر عملکرد شبکه پس از ارتقا می‌باشد.
همچنین، مهندسان شبکه باید بعد از ارتقای شبکه، به ارزیابی و عیب‌یابی عملکرد شبکه پرداخته و نتایج را با اهداف اولیه مقایسه کنند. در صورت لزوم، تنظیمات و اقدامات اصلاحی صورت می‌گیرد و چرخه بهبود مستمر شبکه ادامه می‌یابد. با برنامه‌ریزی و ارتقای شبکه، سازمان قادر خواهد بود از ظرفیت بیشتر و عملکرد بهتر شبکه استفاده کند و در عین حال امنیت و پایداری بیشتری را تجربه کند. همچنین، این فرآیند به سازمان کمک می‌کند تا با نیازهای رو به رشد تکنولوژی و تغییرات محیطی سازگار شود و بهبود کارایی و بهره‌وری در استفاده از شبکه را به دست آورد.
مدیریت تجهیزات شبکه
مهندس شبکه باید تجهیزات شبکه مانند روترها، سوئیچ‌ها، فایروال‌ها و سرورها را مدیریت کند که شامل پیکربندی، به‌روزرسانی نرم‌افزار، مانیتورینگ و نگهداری تجهیزات شبکه است. مدیریت تجهیزات شبکه شامل فرآیندها و اقداماتی است که برای مدیریت و کنترل صحیح تجهیزات فیزیکی شبکه انجام می‌شود. این تجهیزات شامل سوییچ‌ها، روترها، فایروال‌ها، مودم‌ها، سرورها، دستگاه‌های ذخیره سازی و سایر تجهیزات مورد استفاده در شبکه هستند.
برای مدیریت تجهیزات شبکه، اقدامات مختلفی انجام می‌شود. ابتدا، نیازمندی‌های شبکه تعیین می‌شود و تجهیزات مناسب بر اساس نیازها و اهداف سازمان انتخاب می‌شوند. سپس، تجهیزات نصب و پیکربندی می‌شوند و تنظیمات لازم برای عملکرد بهینه آن‌ها انجام می‌شود. از جمله تنظیمات مورد نیاز می‌توان به تخصیص آدرس‌های IP، تنظیم VLAN، تعیین نقشه‌بندی زیرشبکه‌ها و تنظیمات امنیتی اشاره کرد.
علاوه بر این، مدیریت تجهیزات شامل بررسی و نظارت بر عملکرد تجهیزات است. مدیران شبکه باید عملکرد تجهیزات را مورد مشاهده و بررسی قرار داده و در صورت وجود هرگونه مشکل، اقدامات لازم برای رفع آن انجام دهند. همچنین، آپگرید و به‌روزرسانی نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای تجهیزات شبکه نیز بخشی از مدیریت آن‌ها است تا بهبود‌ها و امکانات جدید موجود در نسخه‌های جدید را به شبکه اعمال کنند. پشتیبان‌گیری و بازیابی از تجهیزات شبکه نیز جزو مدیریت تجهیزات است. ایجاد نسخه پشتیبان از تنظیمات تجهیزات، در صورت بروز خطا یا خراب شدن تجهیزات، به بازیابی سریع و به حالت عادی برگرداندن شبکه کمک می‌کند.
ارتباطات و همکاری
مهندس شبکه باید با سایر اعضای تیم فنی و سازمان در ارتباط باشد و با آن‌ها همکاری کند. او باید توانایی ارتباط موثر و همکاری در پروژه‌ها، حل مسایل و تعامل با کاربران را داشته باشد.
مستندسازی
مهندس شبکه باید فعالیت‌ها، تنظیمات، نصب‌ها و مشکلات شبکه را به طور دقیق مستندسازی کند. این مستندات می‌توانند به عنوان منبع اطلاعاتی برای تیم فنی و مدیران شبکه در آینده مورد استفاده قرار گیرند. مستندسازی شبکه به معنای ثبت و نگهداری اطلاعات مربوط به تنظیمات، توپولوژی، تجهیزات و سیاست‌های شبکه است. این فرآیند شامل ثبت تنظیمات شبکه، نقشه‌بندی فیزیکی و منطقی شبکه، مستندسازی سیاست‌ها و رویه‌های امنیتی، دستورالعمل‌ها و راهنماهای استفاده از شبکه است. مستندسازی شبکه اهمیت بسیاری در مدیریت و بهره‌برداری از شبکه دارد. با داشتن مستندات منظم و جامع درباره شبکه، مدیران شبکه قادر خواهند بود به راحتی تنظیمات، تغییرات و ارتقا را انجام دهند و در صورت بروز مشکلات، به سرعت آن‌ها را شناسایی و رفع کنند.
مستندسازی شبکه شامل جزییات فنی مانند آدرس‌های IP، نام‌گذاری دستگاه‌ها، تنظیمات VLAN و VPN، تنظیمات امنیتی و توپولوژی شبکه است. علاوه بر این، در مستندسازی شبکه می‌توان توضیحاتی درباره نحوه استفاده از تجهیزات شبکه، دستورالعمل‌های نصب و پیکربندی، نحوه اجرای پشتیبان‌گیری و بازیابی، و روش‌های تعمیر و نگهداری تجهیزات را درج کرد. با داشتن مستندات دقیق و به‌روز شبکه، تیم‌های فنی و مدیران شبکه قادر خواهند بود مشکلات را به سرعت تشخیص داده و رفع کنند، نیازمندی‌ها و تغییرات را به درستی اجرا کنند و بهبودهای لازم را انجام دهند. همچنین، این مستندات به تیم‌های جدید و کارکنان غیرفنی کمک می‌کند تا با شبکه و تنظیمات آن آشنا شوند و به‌طور مستقل در فعالیت‌های روزمره خود استفاده کنند. در نتیجه، مستندسازی شبکه به عنوان یک فرآیند مهم در مدیریت شبکه، به تهیه و به‌روزرسانی مستندات مربوطه توجه کرده و باعث سهولت و کارایی در مدیریت، نگهداری و ارتقای شبکه می‌شود.
آموزش
مهندس شبکه باید توانایی آموزش کاربران در زمینه استفاده از شبکه و ارتباطات را داشته باشد. او باید بتواند به کاربران نحوه استفاده صحیح از شبکه و رفع مشکلات رایج را آموزش دهد.
در کل، وظایف مهندس شبکه شامل طراحی، نصب و پیاده‌سازی، مدیریت، امنیت و بهبود شبکه‌های کامپیوتری است. این وظایف به دلیل پیچیدگی و اهمیت شبکه‌ها در زمینه ارتباطات و انتقال داده‌ها، بسیار حیاتی و حساس هستند.
مهارت‌های مهندس شبکه
مهندس شبکه برای انجام وظایف خود به مجموعه‌ای از مهارت‌های فنی و تخصصی نیاز دارد. در زیر، مهارت‌های اصلی مهندس شبکه را بررسی می‌کنیم:
طراحی شبکه: مهندس شبکه باید توانایی طراحی شبکه‌های کامپیوتری را داشته باشد که شامل تعیین نیازمندی‌ها، انتخاب تکنولوژی‌های مناسب، توپولوژی شبکه و نحوه اتصال تجهیزات است. بنابراین باید دانش تئوری لازم را در این زمینه داشته باشد.
پیاده‌سازی و پیکربندی: مهندس شبکه باید توانایی نصب و پیکربندی تجهیزات شبکه مانند روترها، سوییچ‌ها، فایروال‌ها و سرویس‌های شبکه مانند DHCP و DNS را داشته باشد.
مدیریت شبکه: مهندس شبکه باید توانایی مدیریت شبکه را داشته باشد، از جمله مانیتورینگ و نظارت بر عملکرد شبکه، رفع اشکالات و مشکلات شبکه، مدیریت ترافیک و پهنای باند، مدیریت امنیت شبکه و اجرای تغییرات و به‌روزرسانی‌های موردنیاز.
امنیت شبکه: مهندس شبکه باید آگاهی کافی در زمینه امنیت شبکه داشته باشد که شامل اصول امنیت شبکه، شناسایی و رفع آسیب‌پذیری‌ها، پیکربندی فایروال‌ها و دسترسی‌ها، ایجاد و مدیریت شبکه‌های خصوصی مجازی و رمزنگاری اطلاعات است.
تجارب مرتبط با پروژه‌ها: تجربه در زمینه پروژه‌های شبکه و کار با سازمان‌های مختلف، شبکه‌های بزرگ و متنوع، ارائه راهکارها و مشاوره به مشتریان و توانایی همکاری با تیم‌های مختلف از جمله مهارت‌های مهندس شبکه است.
دانش پروتکل‌ها: مهندس شبکه باید دانش کاملی در مورد پروتکل‌های شبکه مانند TCP/IP، OSPF، BGP، VLAN، VPN و DNS داشته باشد. آشناییی با شبکه‌های محلی سیم و بی‌سیم، پروتکل‌های مورد استفاده در این زمینه نقش مهمی در انجام هرچه بهتر کارها دارد.
مهارت‌های ارتباطی و همکاری: مهندس شبکه باید توانایی خوبی در ارتباط با سایر اعضای تیم و مشتریان داشتهمچنین، باید توانایی همکاری با تیم‌های مختلف، مذاکره و حل مساله، توانایی توضیح مفهوم‌های فنی به غیرفنی‌ها و نوشتن گزارش‌های فنی را داشته باشد.
موارد یاد شده تنها چند مورد از مهارت‌های اصلی مهندس شبکه هستند. با توجه به تکنولوژی‌های جدید و پیشرفته در حوزه شبکه، مهندس شبکه باید به طور مداوم دانش خود را به‌روزرسانی کند و با تحولات صنعت آشنا باشد.
مهندس شبکه به چه مدارک IT نیاز دارد؟
مهندس شبکه می‌تواند مجموعه‌ای از مدارک IT را برای تقویت مهارت‌ها و افزایش اعتبار خود دریافت کند. برخی از مدارک مهم برای مهندسان شبکه به شرح زیر است:
مدارک شبکه سیسکو (Cisco): مجموعه‌ای از مدارک شبکه سیسکو، از جمله CCNA (Cisco Certified Network Associate)، CCNP (Cisco Certified Network Professional) و CCIE (Cisco Certified Internetwork Expert) نقش مهمی در انجام هرچه بهتر کارها خواهند داشت و سازمان‌ها نیز ترجیح می‌دهند مهندسان شبکه آشنا به این مدارک را جذب کنند. این مدارک توانایی متخصصان در پیاده‌سازی، پیکربندی و مدیریت تجهیزات شبکه سیسکو را تایید می‌کنند.
مدارک Juniper Networks: شرکت Juniper Networks نیز مجموعه‌ای از مدارک مرتبط با شبکه ارائه می‌کند. مدارک Juniper شامل JNCIA (Juniper Networks Certified Internet Associate)، JNCIS (Juniper Networks Certified Internet Specialist) و JNCIE (Juniper Networks Certified Internet Expert) می‌شوند که از مدارک سطح بالا در حوزه شبکه به شمار می‌روند.
مدارک شبکه مایکروسافت (Microsoft): مایکروسافت نیز مجموعه‌ای از مدارک شبکه را ارائه می‌دهد. مدارک شبکه مایکروسافت شامل MCSA (Microsoft Certified Solutions Associate) و MCSE (Microsoft Certified Solutions Expert) می‌شوند که اطلاعات فنی لازم در ارتباط با کار با محصولات مایکروسافت مثل ویندوز سرور را در اختیار متخصصان قرار می‌دهند. این مدارک نیز در دنیای شبکه اهمیت زیادی دارند و نشان می‌دهند متخصصان دانش فنی لازم در ارتباط با کار با محصولات مایکروسافت را دارند.
مدارک CompTIA : کامپتیا مدارک سطح پایه هستند و تقریبا همه مهندسان شبکه باید این مدرک را داشته باشند. مدارک معروف CompTIA شامل نتورک‌پلاس و سکیوریتی پلاس است. نتورک‌پلاس بر روی مفاهیم و تکنولوژی‌های شبکه تاکید دارد و سکیوریتی پلاس به امنیت شبکه می‌پردازد.
مدارک دیگر: علاوه بر مدارک فوق، مهندسان شبکه می‌توانند به دنبال دریافت مدارک دیگری مثل ITIL (Information Technology Infrastructure Library)، Certified Ethical Hacker (CEH) و Certified Information Systems Security Professional (CISSP) باشند. این مدارک بر روی زمینه‌های مدیریت فناوری اطلاعات، امنیت شبکه و هک اخلاقی متمرکز هستند.
مهندس شبکه می‌تواند مدارک فوق را بر اساس نیازهای شغلی، تخصص‌های مورد نظر و تکنولوژی‌هایی که در حال حاضر استفاده می‌شود، انتخاب کند. این مدارک به مهندسان شبکه کمک می‌کنند تا مهارت‌های خود را اثبات کنند و به عنوان یک حرفه‌ای معتبر در حوزه شبکه شناخته شوند.
بدون دیدگاه