مرکز داده

زمان تخمینی مطالعه: 12 دقیقه 

متاسفانه، هنگام طراحی یک مرکز داده، مهندسان شبکه برخی اشتباهات را مرتکب می‌شوند که مشکلات مختلفی در بلندمدت به‌وجود می‌آورد. اگر به برخی نکات در همان مراحل ابتدایی طراحی دقت کرد، اشتباهات کمتر شده و مرکزداده‌ای پایدار و منسجم طراحی خواهد شد. در این مقاله به برخی از اشتباهات رایج در هنگام طراحی و پیاده‌سازی مرکز داده خواهیم پرداخت.

شماره یک، عدم توجه به ظرفیت بیشتر نسبت به نیاز

یکی از مشکلات رایج در طراحی مرکز داده، عدم توجه به ظرفیت بیشتر نسبت به نیاز فعلی است. این موضوع ممکن است به‌دلیل هزینه‌های بالای سرمایه‌گذاری در ابتدا یا نبود اطلاعات کافی در مورد نیازهای آینده باشد. اما، این مساله می‌تواند در آینده و هزینه‌های بیشتری به یک سازمان وارد کند. برای پیشگیری از بروز این مشکل، باید در هنگام طراحی مرکزداده به ظرفیت بالاتری که در آینده ممکن است نیاز باشد، دقت کرد. برای این منظور، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

تحلیل و پیش‌بینی نیازهای آینده: برای پیش‌بینی نیازهای آینده، باید داده‌های موجود را ارزیابی کرد تا بینش اولیه‌ای به‌دست آورد. رویکرد فوق کمک می‌کند تا بهتر بفهمید چه تجهیزاتی در آینده مورد نیاز خواهند بود و بر این اساس ظرفیت مورد نیاز را محاسبه کنید.

استفاده از تجهیزات قابل ارتقا: برای آن‌که مجبور نشوید در آینده تجهیزات را تعویض کنید باید به فکر خرید محصولاتی باشید که امکان ارتقا مولفه‌های سخت‌افزاری آن‌ها وجود دارد. یک چنین تجهیزاتی به شما این امکان را می‌دهند در آینده به راحتی ظرفیت موردنیاز خود را افزایش دهید.

طراحی دیتاسنتر مقیاس‌پذیر: طراحی مرکز داده با مقیاس‌پذیری بالا به شما این امکان را می‌دهد که به راحتی ظرفیت مرکز داده را با خرید و افزودن تجهیزات مناسب افزایش دهید. اگر به دنبال طراحی مرکز داده مقیاس‌پذیر هستید، باید در همان ابتدای طراحی، مکان فیزیکی را انتخاب کنید که فضای خالی کافی در اختیارتان قرار می‌دهد، رک‌هایی را خریداری کنید که فضای کافی برای نصب تجهیزات در اختیارتان قرار می‌دهند و در نهایت رک‌ها را به شکل درست و اصولی در مرکزداده نصب کنید.

عدم توجه به موارد یاد شده در ابتدای طراحی باعث می‌شود در بلندمدت با هزینه‌های تصاعدی مختلفی روبرو شوید. بنابراین، برای پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی، باید در هنگام طراحی دیتاسنتر، به نیازهای آینده نیز توجه کنید و ظرفیت بیشتری نسبت به نیاز فعلی در نظر گرفت.

شماره دو، غفلت از برآورد کل مخارج تملک و نگهداری

یکی دیگر از اشتباهات رایج در طراحی مراکزداده، غفلت از برآورد کل مخارج تملک و نگهداری (TCO) است. TCO شامل هزینه‌های سرمایه‌گذاری، هزینه‌های نگهداری و هزینه‌های مصرف انرژی است. بسیاری از مدیران فناوری اطلاعات و مهندسان شبکه، در طراحی مراکزداده، تمرکز خود را بر روی هزینه‌های سرمایه‌گذاری و خرید تجهیزات می‌گذارند و نسبت به هزینه‌های نگهداری و مصرف انرژی کم دقتی می‌کنند. همین مساله باعث می‌شود سازمان در آینده، هزینه‌های بالایی برای نگهداری از مرکزداده و مصرف انرژی متحمل شود. برای پیشگیری از بروز این مشکل باید در مرحله طراحی مرکز داده، TCO را برآورد کرد و به همه‌ی هزینه‌ها توجه کرد. به بیان دقیق‌تر، باید به نکات زیر دقت کنید:

هزینه‌های سرمایه‌گذاری: باید مطمئن شوید که هزینه‌های سرمایه‌گذاری، همراه با خدمات پس از فروش و گارانتی، از همه جوانب مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند.

هزینه‌های نگهداری: باید هزینه‌های نگهداری از جمله هزینه‌های نگهداری از تجهیزات، هزینه‌های مرتبط با نگهداری فضای فیزیکی و هزینه‌های پشتیبانی و مدیریت را در نظر بگیرید.

هزینه‌های مصرف انرژی: باید هزینه‌های مربوط به مصرف برق و انرژی را در نظر بگیرید و در طراحی مرکزداده به کاهش مصرف انرژی و استفاده از تجهیزات با کارایی بالا توجه کنید.

هزینه‌های مرتبط با امنیت: باید هزینه‌های مرتبط با امنیت مرکزداده را نیز در نظر گرفت و برای جلوگیری از حملات هکری و سایر خطرات امنیتی، از تجهیزات و سیستم‌های امنیتی موثر استفاده کرد.

به‌طور کلی، برای پیشگیری از بروز اشتباهات یاد شده در طراحی مراکزداده، باید به همه‌ی هزینه‌ها توجه کرد و در نظر داشت که TCO، یکی از مهم‌ترین معیارهای موفقیت در طراحی مراکزداده است.

شماره سه، عدم استفاده از تجهیزات با کیفیت در مرکز داده 

یکی دیگر از اشتباهات رایج در هنگام طراحی مرکز داده، عدم استفاده از تجهیزات با کیفیتی است که برای استفاده در دیتاسنتر طراحی شده‌اند و ویژگی‌هایی مانند کارایی بالا، قابلیت مدیریت و پشتیبانی، امنیت و اعتمادپذیری و طول عمر بالا دارند.

بسیاری از سازمان‌ها در طراحی مراکزداده، به‌دلیل هزینه‌های بالای تجهیزات با کیفیت مرکزداده، از تجهیزات معمولی یا ارزان‌تر استفاده می‌کنند. با این حال، استفاده از تجهیزات با کیفیت پایداری و امنیت بالاتری را به مرکزداده ارائه می‌دهد و در نتیجه منجر به کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیر و نگهداری اضافی می‌شود. برای پیشگیری از بروز این اشتباه باید به موارد زیر دقت کنید:

انتخاب تجهیزات با کیفیت: باید از تجهیزاتی استفاده کنید که برای مرکز داده طراحی شده‌اند یا در گروه تجهیزات کلاس سازمانی قرار می‌گیرند. به‌طور معمول، این تجهیزات ویژگی‌هایی کلیدی مثل کارایی بالا، قابلیت مدیریت و پشتیبانی، امنیت و اعتمادپذیری و طول عمر بالا دارند.

انتخاب تجهیزات متعلق به برندهای شناخته شده: متاسفانه برخی از کارشناسان شبکه و به‌ویژه مسئولان خرید برای کاهش هزینه‌ها به سراغ خرید تجهیزات از برندهای کمتر شناخته شده می‌روند که همین مساله مشکلات عدیده‌ای را به‌همراه خواهد داشت. به طور مثال، شرکت‌های معتبری مثل اچ‌پی که در زمینه تولید محصولات مختلفی مثل استوریج‌ها و سرورها  و یا شرکت R&M که در زمینه تجهیزات پسیو شبکه به فعالیت اشتغال دارند، مجموعه کاملی از ابزارهای مدیریتی را برای نظارت و کنترل دقیق در اختیار کارشناسان شبکه قرار می‌دهند تا به گزارش‌های لحظه‌ای در ارتباط با اتفاقاتی که در زیرساخت می‌افتد، دسترسی داشته باشند.

انجام تست و اعتبارسنجی: قبل از استفاده از هر محصولی، باید آن را تست و اعتبارسنجی کنید تا از عملکرد و کارایی آن مطمئن شوید.

به‌روزرسانی تجهیزات: باید تجهیزات را به‌روزرسانی و به‌روز نگه دارید تا همیشه کارایی خود را حفظ کنند و به سادگی قربانی حمله‌های سایبری نشوند.

شماره چهار، اشتباه در تخمین نادرست هزینه‌‌های زیرساخت

یکی دیگر از مشکلات رایج در این زمینه تخمین اشتباه هزینه‌ها است. در بیشتر موارد، بودجه‌های تصویب شده برای توسعه یا احداث مرکز دادهکافی است که شکست پروژه را به‌همراه دارد. از دلایل اصلی بروز این مشکل به موارد زیر باید اشاره کرد:

درخواست تامین سرمایه به شکل موقت مورد تایید قرار گرفته است، اما در جلسه نهایی بودجه کمتری برای پیاده‌سازی دیتاسنتر تصویب می‌شود.

اجرای فرآیند تامین بودجه زمان‌بر شده است.

ارزیابی‌های دقیق‌تر نشان می‌دهند بودجه درخواستی اولیه به مراتب کمتر از آن چیزی است که نیاز است.

پروژه از برنامه‌ریزی تعیین شده عقب مانده که این موضوع ضمن آن‌که تاثیر منفی بر فرصت‌های تجاری، تاثیر منفی بر خدمات‌دهی به مشتریان فعلی خواهد داشت و مشکلات درون و برون ‌سازمانی مختلفی را به‌وجود خواهد آورد.

همین مساله باعث می‌شود به مشکل شماره دو بازگردید که عدم توجه به برآورد کل مخارج تملک و نگهداری است.

شماره پنج، نادیده گرفتن نحوه انتخاب و استقرار سامانه‌های سرمایشی در مرکز داده 

مشکلات مختلفی در طراحی و اجرای مرکز داده منجر به اشتباه در تخمین هزینه‌ها و بروز مشکلات مختلف می‌شوند. یکی از این مشکلات عدم در نظر گرفتن طراحی سامانه خنک‌کننده است.

در مراکزداده، تجهیزات محاسباتی به‌شدت گرم می‌شوند و برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی باید درجه حرارت آن‌‌ها در شرایط مطلوب قرار بگیرد. در نتیجه، طراحی یک سیستم خنک‌کننده از اهمیت بسیاری برخوردار است. اگر طراحی این سیستم به درستی انجام نشود، ممکن است با مشکلاتی مانند بالا رفتن دمای سیستم‌ها، خراب شدن تجهیزات و در نتیجه از دست رفتن داده‌ها و خدمات مرتبط با آن‌ها روبه‌رو شویم. علاوه بر این، سامانه‌های خنک‌کننده مصرف برق بالایی دارند و اگر در طراحی آن‌ها به بهره‌وری انرژی توجه نشود، هزینه‌های عملیاتی مرکز داده به شدت افزایش خواهد یافت. به‌همین دلیل، قبل از خرید سامانه‌های خنک کننده باید به میزان مصرف انرژی آن‌ها دقت کنید.

شماره شش، عدم برنامه‌ریزی مناسب برای فضای فیزیکی

عدم برنامه‌ریزی مناسب برای فضای فیزیکی موردنیاز برای پیاده‌سازی مرکزداده یکی دیگر از مشکلات پیش روی کارشناسان شبکه است که باعث بروز مشکل در تخمین هزینه‌های زیرساخت مرکزداده می‌شود.

فضای فیزیکی مرکزداده باید به گونه‌ای طراحی یا انتخاب شود که فضای لازم برای نصب تجهیزات مختلف مورد نیاز مراکزداده مانند سرورها، سوییچ ها، روترها و سایر تجهیزات شبکه را داشته باشد. علاوه بر این، فضای فیزیکی مراکزداده باید به گونه‌ای انتخاب شود که اجازه دهد در آینده و متناسب را گسترش فعالیت‌های تجاری، تجهیزات بیشتری همچون رک‌ها را در مرکزداده مستقر کرد.

اگر محاسبه فضای فیزیکی مراکزداده موردنیاز به‌درستی انجام نشود با مشکلاتی مانند عملکرد سامانه‌های تهویه مطبوع، هدر رفت انرژی و هزینه‌های تعمیر و نگهداری بالا روبه‌رو خواهید شد. به‌همین دلیل، برنامه‌ریزی مناسب برای فضای فیزیکی مراکزداده بسیار حائز اهمیت است و باید در تخمین هزینه‌های زیرساخت مرکزداده به آن توجه شود.

شماره هفت، عدم ایجاد برنامه پشتیبان

عدم ایجاد برنامه پشتیبان یکی دیگر از مشکلاتی است که در بلندمدت مشکلاتی را به‌همراه دارد. مراکزداده با هدف نگه‌داری از داده‌ها پیاده‌سازی می‌شوند. به‌همین دلیل، کارشناسان امنیتی در هنگام طراحی مراکزداده باید به روش‌های مختلفی از داده‌ها محافظت کنند. یکی از راهکارهای موثر در این زمینه، برنامه‌ریزی و آماده‌سازی یک برنامه پشتیبان و بازیابی پس از فاجعه است که اجازه می‌دهد در صورت بروز مشکلات مختلف مثل حمله‌های سایبری که باعث از دست رفتن یا تحریف اطلاعات می‌شوند، شرایط را به حالت اولیه بازگرداند.

اگر برنامه پشتیبان مناسبی برای مرکزداده وجود نداشته باشد، مواردی مثل حملات سایبری، خرابی تجهیزات، نوسانات برق یا سایر مشکلات، باعث از دست رفتن داده‌های مهم می‌شوند که خسارت مختلفی را به سازمان و کاربران وارد می‌کنند. علاوه بر این، در صورت بروز مشکل در مرکزداده و نبود برنامه پشتیبان مناسب، فرآیند بازیابی اطلاعات زمان‌بر خواهد بود که نه تنها افزایش هزینه‌ها را به‌همراه دارد، بلکه سودآوری سازمان را نیز کاهش می‌دهد.

شماره هشت، عدم توجه به امنیت

عدم توجه به امنیت مرکزداده یکی دیگر از مشکلات رایج است. امنیت مراکزداده به لحاظ فیزیکی و منطقی اهمیت زیادی دارد، زیرا داده‌های حساس و مهم در این مراکز ذخیره می‌شوند و هرگونه دسترسی غیر مجاز به آن‌ها می‌تواند برای سازمان و فعالیت‌های تجاری چالش‌آفرین باشد. به‌همین دلیل، باید از بهترین مکانیزم‌های امنیتی فیزیکی و منطقی برای محافظت از داده‌ها و تجهیزات سخت‌افزاری استفاده کرد.

اگر در طراحی و اجرای مراکزداده به امنیت دقت نشود، دسترسی غیر مجاز به داده‌ها، بروز حملات سایبری و نفوذ به سیستم‌های مراکزداده دور از انتظار نیست. علاوه بر این، در صورت وقوع چنین حوادثی، اطلاعات مهم و حساس به خطر می‌افتند که ضمن آن‌که اعتبار و نام سازمان را مخدوش می‌کنند، مشکلات قانونی را به همراه خواهند داشت. اکنون، به این پرسش مهم می‌رسیم که برای تامین امنیت مرکزداده به چه تجهیزاتی نیاز داریم؟ برای افزایش امنیت مراکزداده تجهیزات مختلفی در دسترس قرار دارند که برخی از آن‌ها به شرح زیر هستند:

دیوارهای آتش: دیوارهای آتش باید در مراکزداده نصب شوند تا در صورت وقوع حملات سایبری یا حوادث غیرمنتظره، از تاثیرات آن‌ها جلوگیری کنند. دیوارهای آتش با نظارت بر بسته‌هایی که به شبکه‌های سازمانی وارد یا از آن‌ها خارج می‌شوند، مانع از آن می‌شوند تا هکرها به سادگی اقدام به ارسال یا دریافت اطلاعات کنند.

سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS): سیستم‌های تشخیص نفوذ باید در مراکزداده نصب شوند تا به مانیتورینگ و شناسایی هرگونه فعالیت غیرمجاز در شبکه کمک کنند.

سیستم‌های پیشگیری از نفوذ (IPS): سیستم‌های پیشگیری از نفوذ باید در مراکز داده نصب شوند تا به مانیتورینگ و پیشگیری از هرگونه فعالیت غیرمجاز در شبکه کمک کنند.

مکانیزم‌های رمزنگاری: هنگامی‌که قرار است اطلاعات میان گره‌های مختلف شبکه مبادله شوند یا اطلاعات از مرکزداده خارج شده یا به آن وارد شوند باید رمزنگاری شوند تا هکرها موفق نشوند از طریق به‌کارگیری تکنیک‌هایی مثل حمله مرد میانی به استراق سمع و شنود اطلاعات بپردازند.

سیستم‌های نظارتی: سیستم‌های نظارتی برای پایش و مانیتورینگ ترافیک شبکه و شناسایی هرگونه فعالیت غیرمجاز در مراکزداده ضروری هستند. این سامانه‌ها نه تنها در شناسایی موارد مشکوک کمک می‌کنند، بلکه گزارش دقیقی در ارتباط با فعالیت‌های انجام شده در اختیار کارشناسان شبکه قرار می‌دهند.

سامانه‌های پشتیبانی از داده‌ها: سامانه‌های پشتیبانی از داده‌ها با آرشیو کردن اطلاعات در بازه‌های زمانی مختلف، نقش مهمی در حفظ داده‌ها دارند. به بیان دقیق‌تر، در صورت بروز هرگونه مشکلی، کارشناسان می‌توانند شرایط را به حالت قبل بازگردانند. البته، آرشیوسازی خود مبتنی بر اصول و راهکارهای مختلفی است که باید متناسب با نیازهای سازمان، گزینه مناسب انتخاب شود.

کنترل دسترسی: یکی از کارآمدترین روش‌ها برای محافظت از مراکزداده، سامانه و تجهیزات، مکانیزم‌های کنترل دسترسی است که مانع از آن می‌شوند تا افراد غیرمجاز به‌شکل فیزیکی یا منطقی به تجهیزات و اطلاعات درون آن‌ها دسترسی داشته باشند.

بخوانید: مجموعه راهکار های R&M برای سیم‌کشی منازل