امنیت شبکه

زمان تخمینی مطالعه: 13 دقیقه  

امنیت شبکه به مجموعه اقدامات و فناوری‌هایی گفته می‌شود که به منظور حفاظت از منابع و اطلاعات موجود در یک شبکه کامپیوتری در برابر تهدیدات امنیتی و حملات سایبری انجام می‌شود. هدف اصلی امنیت شبکه، حفظ محرمانگی، یکپارچگی، اصالت اطلاعات و دسترسی پایدار به منابع شبکه است

اقدامات انجام شده برای افزایش امنیت شبکه

به طور کلی، هنگامی که صحبت از امنیت شبکه به میان می‌آید اشاره ما به مجموعه اصول و اقداماتی است که توسط کارشناسان شبکه انجام می‌شود. این اقدامات به شرح زیر هستند:

شناسایی و ارزیابی تهدیدات: در این مرحله، تهدیدات امنیتی ممکن را شناسایی و ارزیابی می‌کنیم. این موضوع شامل تهدیدات محتمل از جمله حملات داخلی، نقاط ضعف سیستم‌ها و شبکه‌ها، نیازمندی‌های قانونی و مقررات امنیتی مربوطه است.

پیاده‌سازی راهکارهای امنیتی: در این مرحله، راهکارهای امنیتی مناسبی برای مقابله با تهدیدات شناسایی شده انتخاب و پیاده‌سازی می‌شود. این موضوع شامل استفاده از روش‌های رمزنگاری، به کارگیری فایروال، سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS/IPS)، سیستم‌های تشخیص و پاسخ به تهدیدات (EDR) و سایر فناوری‌های امنیتی است.

مدیریت دسترسی: در این مرحله، سطوح دسترسی کاربران به منابع شبکه تعیین و مدیریت می‌شود. این موضوع شامل احراز هویت و اجازه‌دهی مبتنی بر نقش (Role-Based Access Control – RBAC)، مدیریت کاربران و رمزنگاری ارتباطات است.

مانیتورینگ و ضبط رویدادها: در این مرحله، فعالیت‌های شبکه و رویدادهای مربوط به امنیت ثبت و مانیتور مورد توجه قرار دارند که شامل استفاده از سیستم‌های مانیتورینگ رویدادها (SIEM)، سیستم‌های گزارش‌دهی، نظارت بر خطاها و الگوریتم‌های تشخیص تهدیدات است.

پشتیبانی و بازیابی: در صورت بروز حادثه یا تخریب داده‌ها، امکان بازیابی سریع و بهبود عملکرد شبکه برای حفظ پایداری و فعالیت‌های معمول سازمان ضروری است. این موضوع مباحث مختلفی مثل سیستم‌های پشتیبان‌گیری (Backup)، طراحی شبکه با قابلیت بازیابی (Resilient Network Design) و توسعه طرح‌ها یا امنیت شبکه را شامل می‌شود که خود شامل مفاهیم و روش‌های مختلفی است که برای حفاظت از اطلاعات و منابع شبکه در برابر تهدیدات امنیتی طراحی و پیاده‌سازی می‌شود.

گزارش تحقیقات نقض‌ داده‌ 2019 شرکت Verizon

گزارش تحقیقات نقض داده (Data Breach Investigations Report) سال 2021 شرکت Verizon یکی از معتبرترین منابع در حوزه نقض داده و حملات سایبری است که بررسی جامعی از حوادث نقض داده در سراسر جهان را ارائه می‌دهد. در ادامه، به برخی از نکات کلیدی این گزارش اشاره می‌کنیم:

تحلیل حملات: گزارش شامل تحلیل و بررسی حملات سایبری است که در سال 2020 میلادی رخ داده‌اند. با تحلیل حوادث نقض داده می‌توان الگوها و روش‌های مورد استفاده توسط مهاجمان را شناسایی کرد.

نقاط ضعف رایج: گزارش به نقاط ضعف رایج در امنیت سایبری اشاره می‌کند که شامل مواردی مثل ضعف‌های نرم‌افزاری، رمزگذاری غیر ایمن، تزریق کد، حملات فیشینگ و حملات DDoS می‌شود.

نوع داده‌های هدف: گزارش بررسی می‌کند که در حملات سایبری، داده‌هایی از جمله اطلاعات شخصی، اعتباری، سلامتی و مالی به عنوان هدف قرار می‌گیرند. همچنین، دسته‌بندی نوع داده‌هایی که در هر صنعت به عنوان هدف قرار می‌گیرند نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مهاجمان و روش‌های حمله: این گزارش به بررسی نوع تکنیک‌هایی که هکرها برای نفوذ به زیرساخت‌ها از آن استفاده کرده‌اند، پرداخته است. به بیان دقیق‌تر نسبت حملات انجام شده توسط اشخاص داخلی، افراد خارجی، گروه‌های سایبری یا مجرمان سایبری را نشان می‌دهد.

زمان شناسایی حمله: گزارش نشان می‌دهد که چقدر زمان صرف شناسایی حملات می‌شود. همچنین، نشان می‌دهد که آیا حملات توسط خود سازمان هدف شناسایی می‌شوند یا توسط سازمان‌های خارجی یا شخص ثالث کشف می‌شوند.

پیشگیری و مقابله: گزارش توصیه‌هایی برای پیشگیری و مقابله با حملات سایبری ارائه می‌دهد. این توصیه‌ها شامل استفاده از فناوری‌های امنیتی، آموزش کارکنان، پشتیبان‌گیری و بازیابی داده‌‌ها است.

نکاتی برای ارتقای امنیت شبکه

برای ارتقای امنیت شبکه سازمانی یا مرکزداده پیشنهاد می‌کنیم به نکات مهم زیر دقت کنید:

استفاده از رمزنگاری: استفاده از رمزنگاری برای محافظت از داده‌ها در حین انتقال آن‌ها از طریق شبکه بسیار مهم است. استفاده از پروتکل‌های امنیتی مانند SSL/TLS برای رمزنگاری ارتباطات شبکه می‌تواند از حملات مختلفی مانند MITM سرنام (Man-in-the-Middle) جلوگیری کند.

پیکربندی صحیح دستگاه‌های شبکه: تنظیمات امنیتی صحیح بر روی دستگاه‌های شبکه مانند روترها، فایروال‌ها و سوییچ‌ها بسیار مهم است. باید از رمزنگاری قوی برای رمزگذاری ارتباطات مدیریتی استفاده شود، دسترسی‌های غیرضروری مسدود شوند و تنظیمات پیش‌فرض دستگاه‌ها تغییر داده شود.

به‌روزرسانی نرم‌افزارها و سیستم‌عامل‌ها: به‌روزرسانی نرم‌افزارها و سیستم‌عامل‌ها به آخرین نسخه‌های موجود، حفره‌های امنیتی را کاهش می‌دهد. برای اطمینان از امنیت شبکه، باید به منظور دریافت به‌روزرسانی‌های امنیتی مرتبا به تاریخچه به‌روزرسانی‌های سیستم خود دقت کنید و همچنین قابلیت به‌روزرسانی خودکار را فعال کنید.

استفاده از رمزهای قوی: استفاده از رمزهای قوی برای اتصالات شبکه و ورود به سیستم‌ها بسیار حائز اهمیت است. رمزهای قوی باید شامل حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها باشند و باید در دوره‌های معین تغییر کنند.

احراز هویت و کنترل دسترسی: پیاده‌سازی سیستم‌های احراز هویت قوی و کنترل دسترسی در شبکه می‌تواند مانع بروز حملاتی مثل شنود یا مسموم‌سازی پروتکل‌ها شود. استفاده از مکانیزم‌های مانند گواهی‌نامه‌ها، رمز عبور قوی، دسترسی مبتنی بر نقش و تایید دو عاملی می‌تواند امنیت شبکه را بهبود بخشد.

پیکربندی فایروال: استفاده از فایروال برای محافظت از شبکه می‌تواند بسیار موثر باشد. فایروال‌ها می‌توانند ترافیک شبکه را نظارت کرده و تلاش‌های نفوذ را شناسایی و مسدود کنند. باید قوانین فایروال به گونه‌ای تنظیم شوند که ترافیک مشکوک را مسدود کنند و تنها به ترافیک مجاز اجازه عبور بدهند.

آگاهی از حملات امنیتی: آگاهی در مورد حملات امنیتی رایج مانند حملات DDoS، حملات فیشینگ و حملات نفوذ (Intrusion Attacks) می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین راهکارها را برای مقابله با آن‌ها پیاده‌سازی کنید. آموزش و آشنایی با مفاهیم امنیتی می‌تواند به شما در ارتقای امنیت شبکه کمک کند.

پشتیبان‌گیری و بازیابی داده‌ها: ایجاد نسخه‌های پشتیبان از داده‌ها و اطلاعات مهم شبکه و انجام تست‌های بازیابی می‌تواند در صورت بروز حملات یا خرابی‌های احتمالی به شما کمک کند تا در کوتاه‌ترین زمان شرایط را به حالت اولیه باز گردانید.

پیکربندی صحیح شبکه بی‌سیم: برای شبکه‌های بی‌سیم، باید اطمینان حاصل کنید که امنیت وای‌فای به درستی پیکربندی شده است. استفاده از رمز عبور قوی برای شبکه وای‌فای، غیرفعال کردن SSID Broadcast (انتشار همه‌پخشی عمومی نام شبکه) و استفاده از پروتکل‌های امنیتی مانند WPA2/WPA3 می‌تواند به افزایش امنیت شبکه بی‌سیم کمک کند.

به‌روزرسانی تجهیزات شبکه: دقت کنید که تجهیزات شبکه همیشه به‌روز باشند و دارای نسخه‌های نرم‌افزاری امنیتی به‌روز باشند. به‌روزرسانی‌های ارائه شده توسط تولیدکنندگان تجهیزات را دنبال کنید و نسخه‌های جدید را به موقع نصب کنید.

در کل، ارتقای امنیت شبکه نیازمند یک رویکرد جامع و چندلایه است. باید ترکیبی از فناوری‌های امنیتی، خط‌مشی‌ها، آموزش و آگاهی کاربران و نظارت مداوم را در نظر بگیرید تا بتوانید از بهترین الگوها برای محافظت از شبکه سازمانی استفاده کنید.

اکنون که با برخی نکات کلیدی در ارتباط با ارتقای امنیت شبکه آشنا شدید، اجازه دهید نحوه پیکربندی برخی از مولفه‌های کلیدی دنیای امنیت را مورد بررسی قرار دهیم

چگونه فایروال را در شبکه نصب کنیم؟

فرآیند نصب دیوارهای آتش در شبکه‌ها بسته به مدل و نوع (سخت‌‌افزاری یا نرم‌افزاری) تفاوت‌هایی با یکدیگر دارد، اما به طور کلی هنگامی که قصد نصب و پیکربندی فایروال در شبکه را دارید باید بر مبنای الگوی زیر گام بردارید:

انتخاب فایروال: ابتدا باید یک فایروال مناسب را بر اساس نیازهای شبکه و قابلیت‌های مورد نیاز انتخاب کنید. می‌توانید از فایروال‌های سخت‌افزاری یا فایروال‌های نرم‌افزاری مانند نرم‌افزارهای فایروال قابل نصب بر روی سرورها یا دستگاه‌های مجازی استفاده کنید.

پیکربندی فایروال: پس از انتخاب فایروال، باید آن را پیکربندی کنید. این موضوع شامل پیکربندی تنظیمات اولیه مانند تنظیمات شبکه (آدرس IP، دروازه پیش‌فرض و سایر تنظیمات شبکه) و تنظیمات امنیتی (قوانین فایروال، سطوح دسترسی و سیاست‌های امنیتی) است. برای پیکربندی فایروال، به دستورالعمل همراه با فایروال و مستندات مربوطه رجوع کنید.

نصب فایروال: در صورت استفاده از فایروال نرم‌افزاری، باید نرم‌افزار فایروال را روی سرورها یا دستگاه‌های مجازی نصب کنید. این موضوع شامل دانلود نرم‌افزار، نصب آن و اعمال تنظیمات اولیه می‌شود. برای فایروال‌های سخت‌افزاری، باید دستگاه فیزیکی را به شبکه متصل کنید و تنظیمات اولیه را انجام دهید.

تعیین قوانین فایروال: یکی از مراحل مهم در پیکربندی فایروال، تعیین قوانین فایروال است. قوانین فایروال تعیین می‌کنند کدام ارتباطات و ترافیک شبکه مجاز است و کدام‌ها باید مسدود شوند. برای هر قانون، منبع، مقصد، پروتکل، پورت‌ها و سایر مشخصه‌های مربوطه را باید تنظیم کرد.

آزمایش و تست: پس از پیکربندی فایروال، مهم است تا قوانین و تنظیمات را آزمایش و تست کنید. از روش‌های مختلف مانند ارسال بسته‌های تست، تست نفوذ (penetration testing) و مانیتورینگ ترافیک استفاده کنید تا اطمینان حاصل کنید که فایروال به‌درستی کار می‌کند و ترافیک مورد نظر شما را به شکل صحیحی پیاده‌سازی و مدیریت می‌شوند. به طوری که تهدیدات امنیتی را مسدود کنند.

پشتیبان‌گیری و به‌روزرسانی: پس از نصب و پیکربندی فایروال، مهم است که به شکل مستمر اقدام به پشتیبان‌گیری از تنظیمات و قوانین فایروال کنید. همچنین، باید به‌روزرسانی‌های امنیتی و نرم‌افزاری فایروال را نیز به‌روزرسانی کنید تا امنیت شبکه در وضعیت قابل قبولی قرار بگیرد.

لازم به ذکر است که نصب و پیکربندی فایروال پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و به عوامل مختلفی مانند نوع فایروال، سطح تخصص فنی و محیط شبکه بستگی دارد. بهتر است در صورت نیاز به نصب فایروال، به یک متخصص شبکه یا امنیتی مراجعه کنید تا بهترین راهنمایی را در رابطه با نصب و پیکربندی فایروال در شبکه دریافت کنید.

چگونه از احراز هویت چند مرحله‌ای استفاده کنیم؟

احراز هویت چند مرحله‌ای MFA سرنام (Multi-Factor Authentication) یک روش امنیتی است که به شما اجازه می‌دهد از دو یا بیشتر از عوامل مختلف برای احراز هویت کاربر استفاده کنید. با این روش، علاوه بر نام کاربری و رمزعبور، عامل دیگری مانند تاییدیه از طریق تلفن همراه، توکن امنیتی، اثر انگشت یا تشخیص چهره نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این برهم‌کنش میان چند عامل مختلف احراز هویت را برای حمله‌کنندگان سخت‌تر می‌کند و امنیت حساب کاربری را بهبود می‌بخشد. مراحل کلی که برای استفاده از احراز هویت چند مرحله‌ای باید پشت سر بگذارید به شرح زیر است:

فعال‌سازی احراز هویت چند مرحله‌ای: ابتدا باید احراز هویت چند مرحله‌ای را در سیستم یا سرویسی که از آن استفاده می‌کنید، فعال کنید. برای این کار، معمولا باید به بخش تنظیمات حساب کاربری خود مراجعه کنید و گزینه مربوط به احراز هویت چند مرحله‌ای را فعال کنید.

انتخاب عوامل احراز هویت: بعد از فعال‌سازی احراز هویت چند مرحله‌ای، باید عوامل احراز هویت مورد استفاده را انتخاب کنید. معمولا عوامل احراز هویت مواردی مثل رمز عبور، تاییدیه تلفن همراه (SMS یا تماس تلفنی)، توکن امنیتی (فیزیکی یا مبتنی بر نرم‌افزار)، اثر انگشت، تشخیص چهره و غیره را شامل می‌شوند.

ثبت عوامل احراز هویت: پس از انتخاب گزینه احراز هویت، باید آن‌را در سیستم یا سرویس تنظیم کنید. برای مثال، اگر تاییدیه تلفن همراه را انتخاب کرده‌اید، باید شماره تلفن همراه خود را در سیستم ثبت کنید تا بتوانید دریافت پیامک یا تماس تلفنی برای احراز هویت انجام دهید یا اگر از توکن امنیتی استفاده می‌کنید، باید توکن را به سیستم متصل کنید.

احراز هویت در مراحل مختلف: اکنون که پارامترهای احراز هویت را تنظیم کرده‌اید، هنگام ورود به سیستم یا سرویس، باید مراحل احراز هویت را طی کنید. معمولا ابتدا نام کاربری و رمزعبور خود را وارد می‌کنید و سپس درخواست احراز هویت از طریق عامل دیگر را دریافت می‌کنید. برای مثال، پس از وارد کردن نام کاربری و رمزعبور، یک پیامک شامل کد تایید به تلفن همراه شما ارسال می‌شود که باید آن را وارد کنید. در برخی موارد، ممکن است همزمان با وارد کردن نام کاربری و رمزعبور، اثر انگشت یا تشخیص چهره نیز مورد استفاده قرار گیرد.

مدیریت پارامترهای احراز هویت: می‌توانید پارامترهای احراز هویت خود را مدیریت کنید. اگر شماره تلفن همراه تغییر کرده است، باید آن را در سیستم به‌روزرسانی کنید. همچنین، اگر احساس می‌کنید اطلاعات حساب کاربری شما در خطر است، می‌توانید پارامترهای احراز هویت را تغییر دهید یا آن‌ها را غیرفعال کنید.

احراز هویت چند مرحله‌ای یک روش قوی برای افزایش امنیت حساب‌های کاربری مدیریتی است. با استفاده از پارامترهای مختلف، حمله‌کنندگان برای دسترسی غیرمجاز به حساب شما با مشکلات بیشتری روبرو خواهند شد. بنابراین، توصیه می‌شود از احراز هویت چند مرحله‌ای در سرویس‌ها و حساب‌های آنلاین خود استفاده کنید تا امنیت شخصی و اطلاعات حساب کاربری خود را تقویت کنید.

پیاده‌سازی امنیت موبایل BYOD چیست؟

امنیت موبایل BYOD مخفف “Bring Your Own Device” است. در این رویکرد، کاربران از دستگاه‌های شخصی خود برای دسترسی به منابع سازمانی و اطلاعات شرکتی استفاده می‌کنند. پیاده‌سازی امنیت BYOD به معنای اعمال خط‌مشی‌ها و تدابیر امنیتی روی دستگاه‌های شخصی کاربران است تا نقاط ضعف امنیتی در دید هکرها قرار نگیرد و امنیت منابع سازمانی حفظ شود. برخی از مهم‌ترین تدابیر و رویکردهای امنیتی برای پیاده‌سازی BYOD به شرح زیر است:

خط‌مشی‌های قوی راهبردی: سازمان باید خط‌مشی‌های قوی و راهبردی را برای استفاده از دستگاه‌های شخصی توسط کارمندان خود تعیین کند. این خط‌مشی‌ها باید مواردی از قبیل نوع دستگاه‌های مجاز، نصب برنامه‌ها، دسترسی به منابع سازمانی، رمزنگاری داده‌ها، مدیریت راه دور و غیره را پوشش دهند.

تحقق و تطابق با قوانین و مقررات: شرکت باید از رعایت قوانین و مقررات مربوط به حفاظت از اطلاعات شخصی کارمندان و سازمان اطمینان حاصل کند. به عنوان مثال، در برخی صنایع ممکن است نیاز به رعایت استانداردها و قوانین حفاظت از اطلاعات شخصی (مانند GDPR در اتحادیه اروپا) باشد.

رمزنگاری دستگاه‌ها: بهتر است دستگاه‌های BYOD با استفاده از رمزنگاری قوی که اطلاعات را در حالت استفاده و ذخیره‌سازی محافظت می‌کنند، محافظت شوند. رمزنگاری دستگاه‌ها کمک می‌کند تا در صورت سرقت یا گم شدن دستگاه، هکرها قادر به دسترسی به اطلاعات نباشند.

نصب برنامه‌های امنیتی: بهتر است برنامه‌های امنیتی مانند آنتی‌ویروس، فایروال و نرم‌افزارهای مدیریت دستگاه (MDM) روی دستگاه‌های BYOD نصب شوند. این برنامه‌ها به شناسایی و جلوگیری از حملات امنیتی، کاهش خطرات و حفاظت از اطلاعات سازمانی کمک می‌کنند.

تفکیک داده‌ها: بهتر است خط‌مشی‌هایی تعیین شود تا اطلاعات شخصی کاربران و اطلاعات سازمانی به شکل متمایز از هم روی دستگاه نگه‌داری شود تا امنیت اطلاعات افزایش پیدا کند.

بخوانید: رک های استاندارد R&M با کیفیت بالا