این مدل امروزه به عنوان یک ابزار تئوری مورد استفاده قرار می‌گیرد و معماری شبکه را در 7 لایه با یک توالی منطقی تقسیم می‌کند. لایه های پایین‌تر با سیگنال‌های الکتریکی و مقدار قابل‌توجهی از داده‌های باینری و مسیریابی این داده در میان شبکه‌ها سروکار دارند. لایه‌های بالاتر درخواست‌ها و پاسخ‌های شبکه، نمایش داده‌ها و پروتکل‌های شبکه را از دیدگاه کاربر پوشش می‌دهند.

مدل OSI دراصل به عنوان یک معماری استاندارد برای ساخت سیستم‌های شبکه در واقع امروزه بسیاری از تکنولوژی‌های محبوب شبکه منعکس‌کننده طراحی لایه‌ای OSI است.

1- لایه اول: لایه فیزیکی (Physical Layer)

در لایه، لایه فیزیکی مدل OSI مسئول انتقال نهایی بیت‌های دیجیتال از لایه فیزیکی دستگاه فرستنده (منبع) در رسانه‌های ارتباطی شبکه، به لایه فیزیکی دستگاه دریافت‌کننده (مقصد) است. نمونه‌هایی از تکنولوژی‌های لایه 1 عبارتند از کابل های اترنت و شبکه‌های Token Ring. علاوه بر این، هاب‌ها و دیگر تکرارکننده‌ها، دستگاه‌های استاندارد شبکه‌ای هستند که در لایه فیزیکی عمل می کنند و مانند کانکتور‌های کابل هستند.
در لایه فیزیکی، داده‌ها با استفاده از نوعی سیگنال‌دهی که توسط محیط‌‌های فیزیکی پشتیبانی می‌شوند، انتقال می‌یابد: ولتاژهای الکتریکی، فرکانس‌های رادیویی، یا پالس‌های نور مادون قرمز یا عادی.

2- لایه پیوند داده‌ها (Data Link Layer)

هنگام دریافت داده‌ها از لایه فیزیکی، لایه پیوند داده‌ها خطاهای انتقال فیزیکی را بررسی می‌کند و بیت‌ها را را در “چارچوب‌های” داده بسته‌بندی می‌کند. لایه پیوند داده‌ها همچنین برنامه‌های آدرس‌دهی فیزیکی مانند آدرس‌های MAC برای شبکه‌های اترنت و کنترل دسترسی به دستگاه‌های شبکه مختلف به محیط فیزیکی را مدیریت می‌کند.

3- لایه شبکه (Network Layer)

لایه شبکه OSI مسیریابی را به لایه پیوند داده می‌افزاید. وقتی داده‌ها به لایه شبکه می‌رسند، آدرس‌های منبع و مقصد در داخل هر چارچوب مورد بررسی قرار می‌گیرند تا تعیین کند که آیا داده‌ها به مقصد نهایی خود رسیده‌اند یا خیر. اگر داده‌ها به مقصد نهایی رسیده باشند، این لایه داده‌ها را در بسته‌هایی به لایه بعدی تحویل می‌دهد. در غیر این صورت، لایه شبکه آدرس مقصد را به روز کرده و بسته را به لایه‌های پایین‌تر بازمی‌گرداند. برای پشتیبانی از مسیریابی، لایه شبکه آدرس‌های منطقی مانند آدرس‌های IP را برای دستگاه‌های شبکه حفظ می‌کند. لایه شبکه نیز ارتباط بین این آدرس‌های منطقی و آدرس‌های فیزیکی را مدیریت می‌کند. در شبکه‌های IP، این آدرس‌دهی از طریق (Address Resolution Protocol (ARP انجام می شود.

4- لایه انتقال (Transport Layer)

لایه انتقال، داده‌ها را در میان اتصالات شبکه انتقال می‌دهد. TCP رایج‌ترین نمونه پروتکل شبکه در لایه انتقال است. پروتکل‌های مختلف انتقال ممکن است از طیف وسیعی از قابلیت‌های اختیاری از جمله بازیابی خطا، کنترل جریان و انتقال مجدد را پشتیبانی کند.

5- لایه جلسه (Session Layer)

لایه جلسه توالی و جریان حوادثی را که اتصالات شبکه را آغاز یا قطع کرده، مدیریت می‌کند. لایه 5 برای پشتیبانی چندین نوع از اتصالات که می‌توانند به طور پویا ایجاد شده و در شبکه‌های منحصر به فردی اجرا شوند، ساخته شده است.

6- لایه ارائه (Presentation Layer)

لایه ارائه در عمل ساده‌ترین بخش از مدل OSI است. لایه 6 نحوه پردازش پیام داده‌ها مانند تغییر فرمت و رمزگذاری یا رمزگشایی مورد نیاز آن‌ها را مدیریت می‌کند تا برای لایه بالاتر یعنی لایه کاربرد (Application Layer) قابل درک باشد.

7- لایه کاربرد (Application Layer)

لایه کاربرد درمدل OSI خدمات شبکه را به برنامه‌های کاربردی کاربر نهایی ارائه می‌دهد. خدمات شبکه معمولا پروتکل‌هایی هستند که با داده‌های کاربر کار می‌کنند. برای مثال، در یک برنامه مرورگر وب، لایه کاربرد پروتکل HTTP، اطلاعاتی را که برای ارسال و دریافت محتوای صفحه وب مورد نیاز است، بسته بندی می‌کند. لایه 7 داده‌ها را برای لایه ارائه فراهم می‌کند یا از آن لایه می‌گیرد.

بخوانید: سرور در شبکه کامپیوتری چیست؟