رایانش ابری

زمان تخمینی مطالعه: 17دقیقه 

رایانش ابری (Cloud Computing) یک مدل محاسباتی است که برای ارائه منابع محاسباتی، شبکه و ذخیره‌سازی بر پایه اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرد. در رایانش ابری، منابع محاسباتی مانند سرورها، شبکه‌ها، ذخیره‌سازی و سرویس‌ها به صورت مجازی ارائه می‌شوند و از طریق اینترنت قابل دسترسی هستند. با توجه به این‌که رایانش ابری به یکی از اصلی‌ترین ترندهای روز دنیای فناوری تبدیل شده و انتظار می‌رود در سال‌های آتی نقش پر رنگ‌تری در دنیای تجارت داشته باشد در این مقاله تصمیم گرفتیم برخی از مفاهیم پر کاربرد و زیربنایی این فناوری را مورد بررسی قرار دهیم.

زیرساخت به عنوان کد (IaC) سرنام Infrastructure as Code

زیرساخت به عنوان کد (IaC) یک روش برنامه‌ریزی و مدیریت زیرساخت‌های فناوری اطلاعات (مانند سرورها، شبکه‌ها و ذخیره‌سازی) به صورت کدمحور است. به بیان دقیق‌تر، زیرساخت به عنوان کد به مجموعه عملیاتی گفته می‌شود که مدیریت زیرساخت (شامل تنظیمات شبکه، ماشین‌های مجازی، سرورها و پشته نرم‌افزاری) از طریق یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا انجام می‌شود. در این روش، زیرساخت‌های فناوری اطلاعات با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی قابل برنامه‌ریزی و مدیریت می‌شوند. به این ترتیب، می‌توان تنظیمات زیرساخت‌ها را در قالب کدهایی نوشته و مدیریت کرد، بدون آن‌که نیازی به مداخله دستی در زیرساخت‌ها ضروری باشد. با استفاده از IaC، تمام جزئیات زیرساخت‌ها مانند ماشین‌های مجازی، شبکه‌ها، ذخیره‌سازی و سرویس‌ها از طریق مکانیزم‌های اتوماسیون نگهداری می‌شوند. زیرساخت به عنوان کد مزایای زیادی برای شرکت‌ها دارد که از آن جمله به موارد زیر باید اشاره کرد:

قابلیت تکرارپذیری: با استفاده از IaC، می‌توان زیرساخت‌ها را به صورت مداوم تنظیم و پیکربندی کرد و اطمینان حاصل کرد که همه زیرساخت‌ها به یک شکل یکسان پیکربندی شده‌اند.

ایمنی و قابلیت بازگشت: با استفاده از IaC، می‌توان تغییرات اعمال شده به زیرساخت‌ها را در صورت نیاز بازنگری و به حالت قبلی بازگرداند.

انعطاف‌پذیری: با استفاده از IaC، می‌توان زیرساخت‌ها را به سرعت در محیط‌های مختلف ایجاد و مدیریت کرد و به نیازهای متغیر سازمان پاسخ داد.

هماهنگی و همکاری: IaC به تیم‌های فناوری اطلاعات اجازه می‌دهد به صورت هماهنگ در فرآیند توسعه، تست و مدیریت زیرساخت‌ها نقش داشته باشند.

مستندات قوی: با استفاده از IaC، می‌توان مستندات کاملی از تنظیمات و پیکربندی زیرساخت‌ها ایجاد کرد که به توضیح دقیق‌تر و بهبود فرآیندها کمک می‌کند.

برای پیاده‌سازی IaC، ابزارها و سرویس‌ها متعددی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند تا زیرساخت‌های خود را به صورت کد مدیریت کنید. برخی از ابزارهای معروف IaC عبارتند از: Terraform، Ansible، Puppet و Chef. هر یک از این ابزارها قابلیت‌ها و رویکردهای مختلفی در مدیریت زیرساخت‌ها به صورت کد دارند و بر اساس نیازها و ترجیحات خود می‌توانید از یکی از آن‌ها استفاده کنید. در مجموع باید بگوییم با استفاده از IaC، می‌توانید زیرساخت‌های فناوری اطلاعات خود را بهبود دهید و فرآیند نصب، پیکربندی و مدیریت آن‌را بهبود بخشید. همچنین، با استفاده از IaC می‌توانید امنیت، مقیاس‌پذیری و انعطاف‌پذیری زیرساخت‌ها را بهبود دهید که افزایش عملکرد زیرساخت را به همراه دارد.

گزینه‌های اتصال (Connectivity Options)

گزینه‌های اتصال در رایانش ابری مجموعه‌ای از روش‌ها و فناوری‌هایی هستند که به شما امکان اتصال و ارتباط با منابع و سرویس‌های ابری را می‌دهند. این گزینه‌ها از طریق شبکه‌های عمومی یا خصوصی، به شما امکان می‌دهند تا از منابع محاسباتی، ذخیره‌سازی، سرویس‌ها و سایر منابع موجود در محیط ابری استفاده کنید. برخی از گزینه‌های اتصالی رایج در پارادایم رایانش ابری به شرح زیر است:

اینترنت (Internet): اینترنت یکی از راه‌های رایج برای اتصال به منابع ابری است. با استفاده از اینترنت، می‌توانید از هر جایی که دسترسی به اینترنت دارید به سرویس‌های ابری دسترسی پیدا کنید. راهکار فوق یک روش اتصال ساده و آسان در اختیار کاربران و شرکت‌ها قرار می‌دهد، اما ممکن است امنیت کمتری نسبت به روش‌های دیگر داشته باشد.

شبکه خصوصی مجازی (Virtual Private Network): یک شبکه خصوصی مجازی اطمینان می‌دهد که ارتباط شما با منابع ابری از طریق شبکه عمومی به صورت امن و رمزنگاری شده برقرار شود. با استفاده از شبکه خصوصی مجازی می‌توانید از هر اتصال اینترنتی استفاده کنید و به صورت امن با منابع ابری ارتباط برقرار کنید.

شبکه خصوصی (Private Network): در برخی موارد، ارائه دهندگان خدمات ابری امکان اتصال مستقیم به شبکه‌های خصوصی را فراهم می‌کنند. با استفاده از این گزینه، می‌توانید از طریق یک شبکه خصوصی به منابع ابری دسترسی پیدا کنید. این روش اتصال امنیت بیشتری نسبت به اتصال از طریق اینترنت دارد.

خطوط اختصاصی (Dedicated Lines): در برخی موارد، می‌توانید خطوط اختصاصی از شرکت‌های مخابراتی و اپراتورها دریافت کنید تا ارتباط خصوصی و اختصاصی بین شبکه داخلی سازمان‌تان و منابع ابری برقرار کنید. این راه حل عموما پهنای باند و امنیت بالا را فراهم می‌کند، اما هزینه‌ بالایی نیز دارد.

فیبر نهان (Dark Fiber): فیبر پنهان یا شبکه‌ نهان توسط ارائه دهندگان خدمات زیرساختی و شبکه بر بستر فیبر نوری ارائه می‌شود تا بتوانید با سرعت و امنیت بالایی به منابع ابری متصل شوید و کنترل کاملی بر شبکه اعمال کنید. لازم به توضیح است که فناوری فوق به زیرساخت فیزیکی و مدیریت دقیق شبکه نیاز دارد.

در مجموع، انتخاب گزینه اتصال مناسب برای رایانش ابری بستگی به نیازها و الزامات سازمان دارد. بررسی و تحلیل نیازهای عملیاتی، امنیت، پهنای باند و هزینه‌ها می‌تواند به شما در انتخاب گزینه مناسب کمک کند.

چند مستاجری (Multitenancy) در رایانش ابری

چند مستاجری در رایانش ابری، یک مدل معماری است که به اشتراک‌گذاری منابع و خدمات ابری بین چند مشتری یا “مستاجر” (tenant) بر مبنای جداول و الگوریتم‌هایی انجام می‌شود. به طوری که هر مستجر بر مبنای نیازهای کاری به منابع موردنیاز دسترسی خواهد داشت. در این مدل، یک ارائه‌دهنده سرویس ابری (Cloud Service Provider) منابع محاسباتی، ذخیره‌سازی، شبکه و سایر منابع را در اختیار چند مستاجر قرار می‌دهد.

با استفاده از مدل چند مستاجری، هر مستاجر قادر است از سرویس‌های ابری برای اجرای برنامه‌ها، ذخیره‌سازی داده‌ها و انجام عملیات مختلف استفاده کند. اما هر مستاجر به طور معمول از دیگر مستاجرها جدا شده و به شکل جداگانه‌ای مدیریت می‌شود. به بیان دقیق‌تر، هر مستاجر در محیط ابری، اطلاعات و محیط ایزوله و مخصوص به خود را دارد، بنابراین مجموعه کارها و اقداماتی که مستاجرها انجام می‌دهند بر عملکرد یکدیگر تاثیرگذار نخواهد بود. از مزایای چند مستاجری به موارد زیر باید اشاره کرد:

بهره‌وری بالا: اشتراک منابع بین مستاجرها بهره‌وری بالاتری در استفاده از منابع محاسباتی، ذخیره‌سازی و شبکه فراهم می‌کند.

کاهش هزینه‌ها: اشتراک منابع باعث کاهش هزینه‌های مربوط به سرمایه‌گذاری در سخت‌افزار و نرم‌افزار می‌شود.

انعطاف‌پذیری: مشتریان قادر خواهند بود منابع محاسباتی و سرویس‌های ابری را بر اساس نیازهای خود مقیاس‌پذیر کنند.

استفاده بهینه از منابع: در صورتی که فرآیند تخصیص منابع به شکل درستی انجام شود، مستاجران می‌توانند بدون مشکل از منابع اشتراکی استفاده کنند.

در مجموع باید بگوییم که چند مستاجری به مشتریان اجازه می‌دهد تا منابع و خدمات ابری را به صورت اشتراکی و همزمان استفاده کنند، در حالی که هر مستاجر به طور جداگانه و ایزوله از سایر مستاجرها مدیریت می‌شود.

مجازی سازی (Virtualization) در رایانش ابری

مجازی‌سازی فناوری است که به وسیله آن منابع سخت‌افزاری مانند سرورها، شبکه‌ها و ذخیره‌سازی به صورت مجازی در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. مجازی‌ سازی یکی از کلیدی‌ترین فناوری‌ها در دنیای رایانش ابری است که نقش مهمی در پیشبرد آن داشته است. مجازی سازی اجازه می‌دهد فرآیند اشتراک‌گذاری منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را بین ماشین‌های مجازی (Virtual Machines) یا محیط‌های مجازی (Virtual Environments) به سهولت انجام داد. این فناوری به کاربران اجازه می‌دهد تا یک یا چند ماشین مجازی را روی یک سرور فیزیکی قرار دهند و از منابع آن استفاده کنند.

با استفاده از مجازی‌سازی، یک سرور فیزیکی قادر است به چند ماشین مجازی سرویس‌های مختلف قرار دهد. در این حالت، هر ماشین مجازی شامل یک سیستم عامل، برنامه‌ها و منابع محاسباتی مجازی مخصوص به خود را دارد. این ماشین‌های مجازی به صورت مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند، به طوری که به نظر می‌رسند سخت‌افزار فیزیکی مخصوص به خود را دارند. از مزایای مجازی‌سازی به موارد زیر باید اشاره کرد:

بهره‌وری بالا از سخت‌افزار: با استفاده از مجازی‌سازی، می‌توان چند ماشین مجازی را بر روی یک سرور فیزیکی قرار داد و بدین ترتیب به شکل بهینه‌تری از منابع سخت‌افزاری استفاده کرد.

ایزوله‌سازی و امنیت: ماشین‌های مجازی در محیط مجازی از یکدیگر جدا هستند، بنابراین بالاترین سطح از امنیت را ارائه می‌دهند. در این حالت، اگر یک ماشین مجازی تحت حمله قرار گیرد یا با مشکلی روبه‌رو شود، سایر ماشین‌های مجازی و سرورهای دیگر تحت تاثیر قرار نمی‌گیرند.

مقیاس‌پذیری: با مجازی‌سازی، می‌توان به راحتی تعداد ماشین‌های مجازی را افزایش یا کاهش داد تا به نیازهای مشتریان پاسخ دهد. رویکرد فوق به کاربران اجازه می‌دهد تا منابع مورد نیاز خود را به صورت دقیق‌تر مقیاس‌پذیر کنند که کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از بروز مشکل هدررفت منابع را به همراه دارد.

انتقال ماشین مجازی: با استفاده از مجازی‌سازی، می‌توان ماشین‌‌های مجازی‌سازی به ساده‌ترین شکل به سرورهای مختلف انتقال داد. در این روش، یک لایه نرم‌افزاری به نام هایپروایزر (Hypervisor) یا مدیر مجازی‌سازی (Virtualization Manager) بر روی سرور‌های فیزیکی نصب می‌شود و وظیفه مدیریت منابع سخت‌افزاری، توزیع آن‌ها به ماشین‌های مجازی و ایجاد یک محیط مجازی را بر عهده می‌گیرد.

ارتجاعی یا انعطاف‌پذیری (Elasticity)

انعطاف‌پذیری به قابلیت سیستم‌ها یا خدمات ابری اشاره دارد که قادرند به صورت خودکار و پویا به تغییرات در زمان واقعی پاسخ دهند. به عبارت دیگر، ارتجاع رویکردی است که در آن زیرساخت به شکل خودکار منابع محاسباتی، شبکه، ذخیره‌سازی و سایر منابع افزایش یا کاهش می‌دهد. این فرآیند متناسب با تغییر در الگوی بار کاری (workload) انجام می‌شود.

بر مبنای فناوری فوق، می‌توان به صورت خودکار منابع را مقیاس‌پذیر کرد و به درخواست‌های کاربران پاسخ داد. به عنوان مثال، اگر بار کاری (workload) افزایش یابد و نیاز به منابع بیشتری برای پردازش و ذخیره‌سازی وجود داشته باشد، هایپروایزر به طور خودکار منابع را افزایش می‌دهد تا بازدهی بیشتر شود. همچنین، در صورت کاهش بار کاری و کاهش نیاز به منابع، زیرساخت می‌تواند منابع را کاهش دهد تا هزینه‌ها کم شوند. از مزایای راهکار ارتجاعی بودن به موارد زیر باید اشاره کرد:

بهینه‌سازی استفاده از منابع: با استفاده از قابلیت فوق، منابع محاسباتی به صورت دقیق با توجه به نیازهای واقعی بار کاری تخصیص داده می‌شوند که بهره‌وری بالا و کاهش هدررفت منابع را به همراه دارند.

راه‌اندازی سریع: با استفاده از ویژگی ارتجاعی، مدیران شبکه قادر به راه‌اندازی سریع‌تر ماشین‌های مجازی و تخصیص منابع هستند. این قابلیت به کاربران اجازه می‌دهد در کوتاه‌ترین زمان به منابع موردنیاز خود دسترسی پیدا کنند.

انعطاف‌پذیری: راهکار فوق به کاربران امکان می‌دهد تا منابع محاسباتی و سرویس‌های ابری را بر اساس نیازهای خود مقیاس‌پذیر کنند تا بیهوده برای منابعی که استفاده نمی‌کنند، هزینه نکنند.

اطمینان‌پذیری بالا: در صورت بروز خطا یا نقص در سرویس‌دهی، زیرساخت به طور سریع واکنش نشان دهند و منابع را به طور خودکار به حالت قبلی یا به حالت جایگزین باز می‌گرداند.

در مجموع باید بگوییم که رویکرد ارتجاعی به کاربران اجازه می‌دهد متناسب با نیازهای کاری، تغییراتی در نحوه استفاده از منابع محاسباتی اعمال کنند تا به بهترین شکل از منابع ابری استفاده کنند.

مقیاس‌پذیری (Scalability) در رایانش ابری

مقیاس‌پذیری به قابلیت سیستم‌ها یا خدمات ابری اشاره دارد که می‌توانند به صورت افزایشی یا کاهشی منابع محاسباتی، شبکه، ذخیره‌سازی و سایر منابع را تغییر دهند، به طوری که با افزایش حجم بار کاری یا تعداد کاربران، سیستم قابلیت پاسخ‌گویی به آن‌ها را داشته باشد. مقیاس‌پذیری در رایانش ابری به دو مدل اصلی زیر تقسیم می‌شود:

مقیاس‌پذیری عمودی (Vertical Scalability): در این حالت، سیستم با افزایش منابع سخت‌افزاری در یک سرور (مانند پردازنده، حافظه، دیسک‌ها و …) توانایی پردازش و ذخیره‌سازی افزایش پیدا می‌کند. به عبارت دیگر، سیستم با افزایش قدرت سخت‌افزاری سرور فعلی، به تنهایی به تغییرات بار کاری و نیازهای بیشتر پاسخ می‌دهد. این روش معمولا برای بارهای کاری کوچک‌تر و محدودتر استفاده می‌شود.

مقیاس‌پذیری افقی (Horizontal Scalability): در این حالت، سیستم با افزایش تعداد سرورها (ماشین‌های فیزیکی یا ماشین‌های مجازی) توانایی پردازش و ذخیره‌سازی را افزایش می‌دهد. به این ترتیب، بار کاری بین سرورها تقسیم می‌شود و به صورت موازی پردازش می‌شود. این روش به شکل دقیق‌تری مقیاس‌پذیری را افزایش می‌دهد و تقریبا بیشتر ارائه دهندگان بزرگ خدمات ابری از آن استفاده می‌کنند.

از مزایای کلیدی مقیاس‌پذیری به موارد زیر باید اشاره کرد:

افزایش توانایی پاسخ‌دهی: به لطف مقیاس‌پذیری، سیستم قادر به پاسخ‌گویی به تعداد بیشتری کاربران و بارهای کاری سنگین‌تر است.

بهبود عملکرد: با توزیع بار کاری بین سرورها، عملکرد سیستم بهبود می‌یابد و زمان پاسخ‌گویی به کاربران کاهش می‌یابد.

افزایش انعطاف‌پذیری: مقیاس‌پذیری به کاربران اجازه می‌دهد متناسب با الگوی کاری روند افزایش یا کاهش منابع را مدیریت کنند.

بهینه‌سازی هزینه‌ها: می‌توان منابع را بر اساس نیازهای واقعی مدیریت کرد تا هزینه‌ها در وضعیت مطلوب قرار بگیرد. به طور مثال، اگر در روزهای پایانی سال، شاهد افزایش ترافیک سایت هستید، قادر به افزایش پهنای باند یا افزایش فضای ذخیره‌سازی هستید و در روزهای عادی شرایط را به حالت قبل بازگردانید.

امنیت ابری (Cloud Security)

امنیت ابری به مجموعه اقدامات، فرآیندها و فناوری‌ها گفته می‌شود که برای حفاظت از داده‌ها، سیستم‌ها و خدمات موجود در محیط ابری در برابر تهدیدات امنیتی اتخاذ می‌شود. هدف اصلی امنیت ابری، حفظ حریم خصوصی، جلوگیری از دسترسی غیرمجاز، اطمینان از سلامت سیستم‌ها و اطلاعات در محیط ابری است. برخی اصول و رویکردهای مهم در امنیت ابری به شرح زیر هستند:

کنترل دسترسی: این رویکرد شامل استفاده از مکانیزم‌های احراز هویت قوی، کنترل دسترسی به منابع و محدود کردن دسترسی کاربران و سرویس‌ها به داده‌ها و سیستم‌های ابری می‌شود. همچنین، استفاده از رویکردهای مانیتورینگ و گزارش‌گیری برای تشخیص و بررسی فعالیت‌های مشکوک نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

رمزنگاری: استفاده از رمزنگاری برای محافظت از داده‌ها در حالت ایستا و در حین انتقال آن‌ها بین کاربران و سرویس‌ها موضوع مهم دیگری است که ارائه‌دهندگان خدمات ابری توجه خاصی به آن دارند. ارائه‌دهندگان بزرگ از الگوریتم‌های رمزنگاری قوی و مدیریت صحیح کلیدها استفاده می‌کنند تا هکرها موفق نشوند به سرقت اطلاعات یا حساب‌های کاربری بپردازند.

محافظت از شبکه: پیاده‌سازی مکانیزم‌هایی مانند دیوارآتش (Firewall)، نصب ابزارهای شناسایی و پیشگیری از نفود، پیاده‌سازی شبکه‌های خصوصی مجازی و ایجاد شبکه‌های امن بین منابع مختلف ابری از تمهیدات مهم برای محافظت از زیرساخت‌ها هستند.

محافظت از داده‌ها: اعمال سیاست‌های محافظت از داده‌ها مانند ماسک‌زنی (Masking)، حذف (Deletion) و آرشیو کردن (Archiving) داده‌ها نقش مهمی در عملیاتی مثل بازیابی پس از فاجعه دارد. همچنین، ایجاد نسخه‌های پشتیبان (Backup) و راه‌اندازی سیستم‌های بازیابی برای حفظ همیشگی داده‌ها در صورت بروز حوادث ناگوار نیز از دیگر تمهیدات مهم در این زمینه هستند.

مدیریت سطح دسترسی‌ها: استفاده از سیستم‌های مدیریت هویت و دسترسی (IAM) برای کنترل و مدیریت هویت کاربران، نقش‌ها و مجوزها در سیستم‌های ابری، ضروری است. این موضوع شامل به کارگیری مکانیزم‌های احراز هویت دو عاملی (Two-Factor Authentication)، ایجاد سطوح دسترسی و تعیین سیاست‌های مدیریت دسترسی به منابع می‌شود.

مانیتورینگ و تشخیص تهدیدات: پیاده‌سازی سیستم‌های مانیتورینگ و تشخیص تهدیدات SIEM سرنام (Security Information and Event Management) برای تشخیص و پاسخ به حملات امنیتی، نظارت بر رویدادها و الگوهای مشکوک، تحلیل لاگ‌ها و رویدادها و اطلاع‌رسانی در صورت شناسایی تهدیدات امنیتی، ضروری است.

زیرساخت ابری باید به صورت مداوم مورد بررسی قرار بگیرد تا هر زمان نشانه مشکوکی مبنی بر یک حمله شناسایی شد، در کوتاه‌ترین زمان مورد بررسی قرار بیگرد. به همین دلیل است که شرکت‌های بزرگ از انواع مختلفی از ابزارها برای مقابله با تهدیدات جدید و آسیب‌پذیری‌های امنیتی استفاده می‌کنند. همچنین، برای حفظ امنیت داد‌‌ه‌ها باید از مجموعه اقداماتی برای پیشگیری از بروز مشکل از دست رفتن داده‌ها، بروز نقص در سرویس‌ها، راه‌اندازی سیستم‌های بازیابی پس از فاجعه و غیره استفاده کرد تا اختلالی در فعالیت‌های تجاری شرکت‌ها به وجود نیاید. با توجه به توضیحاتی که ارائه کردیم باید بگوییم که امنیت ابری در حفاظت از داده‌ها، حفظ حریم خصوصی کاربران و اطلاعات حساس، اطمینان از سلامت سیستم‌ها و سرویس‌ها، جلب اعتماد کاربران به محیط‌های ابری اهمیت بسیار زیادی دارد. بنابراین، سازمان‌ها باید استراتژی‌ها و رویکردهای مناسب را در زمینه امنیت ابری پیاده‌سازی کنند و از فناوری‌ها و ابزارهای مدرن استفاده کنند تا ریسک‌های امنیتی را به حداقل برسانند.

سرویس‌های ابری (Cloud Services)

سرویس‌های ابری، به خدماتی گفته می‌شود که از طریق اینترنت و از راه دور ارائه می‌شوند و بر روی زیرساخت ابری میزبانی می‌شوند. این سرویس‌ها به سازمان‌ها و کاربران امکان می‌دهند تا بدون نیاز به سرمایه‌گذاری و پیکربندی سخت‌افزار و نرم‌افزارها از قابلیت‌ها و منابع محاسباتی، ذخیره‌سازی، شبکه و نرم‌افزارهای مختلف استفاده کنند. برخی از سرویس‌های ابری معروف در این زمینه به شرح زیر هستند:

زیرساخت به عنوان سرویس (Infrastructure as a Service – IaaS): در این مدل، سرویس‌دهنده ابری، زیرساخت محاسباتی مانند سرورها، شبکه و ذخیره‌سازی را به صورت مجازی به کاربران ارائه می‌دهد. کاربران می‌توانند بر روی این زیرساخت، سیستم‌عامل‌ها، نرم‌افزارها و برنامه‌های خود را نصب و پیکربندی کنند و کنترل کامل بر آن‌ها داشته باشند.

پلتفرم به عنوان سرویس (Platform as a Service – PaaS): در این مدل، سرویس‌دهنده ابری به کاربران یک پلت‌فرم کامل برای توسعه، آزمایش و اجرای نرم‌افزارها ارائه می‌دهد. کاربران می‌توانند بدون نگرانی از جزییات زیرساخت، بر روی توسعه و اجرای برنامه‌های خود تمرکز کنند.

نرم‌افزار به عنوان سرویس (Software as a Service – SaaS): در این مدل، سرویس‌های نرم‌افزاری به صورت آنلاین ارائه می‌شوند و کاربران می‌توانند از آنها با استفاده از مرورگر وب یا برنامه‌های کلاینتی استفاده کنند. از سرویس‌های SaaS رایج باید به نرم‌افزارهای مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)، سامانه‌های مدیریت منابع انسانی (HRM) و ابزارهای همکاری آنلاین (Collaboration Tools) اشاره کرد.

ابر ذخیره‌سازی (Cloud Storage)

سرویس‌های ذخیره‌سازی ابرمحور به کاربران امکان ذخیره، مدیریت و به اشتراک گذاری داده‌ها در محیط ابری را می‌دهند. این سرویس‌ها معمولا قابلیت‌هایی مثل پشتیبان‌گیری آنلاین، همگام‌سازی داده‌ها و امکان دسترسی به داده‌ها از هر مکان و زمانی را می‌دهند.

ابر برنامه‌ریزی منابع (Cloud Resource Orchestration)

سرویس‌های ابری مبتنی بر برنامه‌ریزی منابع ابری به کاربران امکان می‌دهند تا منابع محاسباتی، شبکه و ذخیره‌سازی را به صورت پویا و خودکار مدیریت کنند. این سرویس‌ها به کاربران اجازه می‌دهند برنامه‌های کاربردی خود را بر اساس نیاز و درخواست‌های مختلف مقیاس‌پذیر کنند و به شکل بهینه‌ از منابع استفاده کنند.

ابر امنیت (Cloud Security)

سرویس‌های امنیت ابری به کاربران امکان می‌دهند تا بر روی امنیت و حفاظت از سیستم‌ها و داده‌های خود در محیط ابری تمرکز کنند. این سرویس‌ها شامل مواردی مانند شناسایی و دسترسی کاربر، رمزنگاری داده‌ها، مانیتورینگ امنیتی و رفع تهدیدات امنیتی است.

کلام آخر

در این مقاله سعی کردیم شما را با برخی از تعاریف اولیه مفاهیم کلیدی در رابطه با رایانش ابری که ممکن است کمتر در مورد آن‌ها شنیده باشید، آشنا کنیم. اما رایانش ابری میزبان انواع مختلفی از فناوری‌ها و ابزارها است که هریک تعاریف خاص خود را دارند. در مقاله‌های آتی سعی خواهیم کرد هر یک از این مفاهیم و ابزارهای دیگر مورد استفاده در این حوزه را به شکل دقیق‌تری مورد بررسی قرار دهیم.

بخوانید: آیا لینوکس برای استقرار در مرکز داده گزینه مناسبی است؟